Kahramanmaraş'ın en etkin haber sitesi Kanal Maraş Köşe Yazarı bugünkü yazısında ''Gaziantep neden Düzbağ Barajını yapmak istiyor?'' diye yazdı.
KAHRAMANMARAŞ’ımızın suyunu almak için…
Nasıl mı?
★
Anlatayım:
Trabzonlu bir firma, Nurhak ilçemiz sınırları içerisinde projelendirilmiş, yatırıma alınmış, kredileri onaylanmış, Umutlu Barajını yapmak ister…
Ancak büyük bir Gaziantep lobisi engeliyle karşılaşır…
Onaylanan ve yatırıma alınan Umutlu Barajını yaptırmama lobisi…
★
Olay şudur:
Umutlu Barajı yaklaşık 68 Milyon metreküp su depolaması olan bir projedir.
Bu proje yapımcı firma tarafından geliştirilmiş olup bütün projeleri onaylanmıştır.
Projeyle, Gaziantep İlinin yıllık 173 Milyon metreküp olan içme kullanma suyu ihtiyacının da karşılanacağını DSİ’ye ispat edilmiştir.
Bunun üzerine, Gaziantep Büyükşehir Belediyesine ve DSİ Genel Müdürlüğüne Umutlu Barajı projesinin; Hem enerji üretmek, hem de Gaziantep İlinin su ihtiyacını karşılamak üzere YİD projesi olarak gerçekleştirilmesi teklif edilmiştir.
Umutlu barajı projesinin hayata geçirilmesi halinde Düzbağ Barajına ihtiyaç kalmamaktadır.
★
DSİ KAHRAMANMARAŞ’A İHANET ETMİŞTİR…
Umutlu Barajı alternatifini ortadan kaldırmak için projeleri bizzat DSİ tarafından onaylı olan Umutlu barajının su tutamayacağına dair DSİ yazılı bildirimde bulunmuştur.
Bahse konu bu yazının akabinde de Düzbağ Barajı Kamu Yatırım Programına alınmış, Düzbağ Barajının Yatırım Programına alınmasını takip eden süreçte de, Umutlu Barajı projeleri tekrar onaylanmıştır.
★
AMAÇ DÜZBAĞ BARAJINI YAPTIRMAK İÇİNDİR…
Gövde hacmi ve yükseklik açısından Düzbağ Barajı Ilısu Barajından %50 daha büyük olup, 36.5 Milyon metreküp dolgu hacmine sahiptir.
191 metre yüksekliğindeki barajın emsal barajlar dikkate alındığında yaklaşık 1 Milyar dolara mal olması beklenmektedir.
DSİ Kanununda, 2018 yılında yapılan değişiklik ile DSİ’nin gerçekleştirdiği içme suyu projelerinin geri ödeme tutarı belediye gelirlerinin %10 ile sınırlanmıştır.
Gaziantep İline yapılan isale hatları ve diğer projeler nedeniyle Gaziantep belediyesinin gelirinin yaklaşık %7’si oranında geri ödeme bulunmaktadır. Düzbağ barajının DSİ tarafından gerçekleştirilmesi halinde ise en çok yaklaşık 100 Milyon TL’lik bir geri ödeme söz konusudur.
Halbuki Düzbağ Barajının yapılması halinde kamuya sadece yıllık finans maliyeti 2 Milyar TL olacaktır.
Düzbağ barajı ile bu ve diğer bilgiler başta Cumhurbaşkanlığı Strateji Bütçe Başkanlığı olmak üzere devlet kurumları ile paylaşılmış ve Düzbağ Barajı Yatırım Programından çıkarılmıştır.
★
Ancak şimdi başka yollarla Düzbağ Barajı, DSİ Genel Müdürlüğüne yaptırılmak istenmektedir.
★
Neden?
★
Şunun için:
Gaziantep Belediyesi geri ödeme miktarının maliyet yanında çok düşük olduğunu bildiği için projenin DSİ tarafından gerçekleştirilmesinde ısrar etmektedir.
Oysaki teklif edilen YİD projesinin işletme dönemi olan 20 yılsonunda, bütün tesislerin çalışır vaziyette belediyeye devredilmesi teklif edilmektedir.
Bu süre; Türkiye’nin en yüksek dolgu barajı olacak Düzbağ Barajının yapımı ve hizmete alınması gereken süreye eşittir.
★
Düzbağ Barajı yapılıncaya kadar Gaziantep Belediyesi suyunu pompajla karşılamak zorundadır.
★
YİD projesi ödemesi olarak belediyenin bugün pompaj için ödemekte olduğu bedel talep edilmektedir dolayısıyla kamuya maliyeti sıfırdır.
★
Düzbağ Barajının yapımında ısrar edilmesinin diğer önemli nedeni de Düzbağ Barajı aksında bulunan suyun tamamının Gaziantep’e çevrilmek istenmesidir.
★
Çünkü yeterince su olmadan inşa edilen Doğanpınar barajına cazibe ile su aktararak bu SKANDAL kapatılmak istenmektedir.
★
Diğer bir konu:
Kayacık ve Doğanpınar Barajlarının göllerinin, Doğanpınar Kati Proje Raporunda bir menfezle birleştirilmesi öngörülmüştür.
Gaziantep Projesi Planlama Raporunda (1998) Bu iki baraja gelen sular toplamda 174 Milyon m3 olduğu halde 2009 yılında hazırlanan Doğanpınar Projesi Kati Proje Raporunda 71 Milyon metreküp olarak verilmektedir. Yani aradan geçen 21 senede sular 103 milyon metreküp azalmıştır.
★
Kayacık projesi depolama hacmi 103 Milyon metreküp, Doğanpınar projesi depolama hacmi ise 153 Milyon metreküptür.
★
Planlama raporlarının çoğunda bu iki baraja gelen akımın toplamı beraber verilmektedir. Gelen toplam akım Kayacık projesinin depolama hacminin 2/3’üne eşittir. Yani gelen akım sadece Kayacık Barajını dahi dolduramamaktadır.
★
İki havza bir menfezle birleştirildiği için bahse konu iki barajın da Sacir suyundan beslenebildiği ifade edilmektedir.
Bahse konu menfeze su, çok basit bir çevirme yapısı çevrilmesi ve Doğanpınar barajının da yapılmaması gerekirdi.
★
Sacir suyunun tamamı da Kayacık barajına çevrilemez çünkü mansapta sulama yapanlar vardır.
★
Bu durumda Kayacık barajına çevrilecek su daha az olacağı için barajda su yükselemeyecektir.
★
Yani Doğanpınar barajının yapımına gerekçe olarak üretilen sızdırmazlık sorunu da yaşanmayacaktır.
★
Kaldı ki bu sorunun da Doğanpınar barajı inşa edilmeksizin Muratlı Barajında yapıldığı gibi beton geçirimsizlik perdesi ile çözümü vardır.
★
Sonuç olarak; Doğanpınar barajı yapılmıştır ve ancak su yoktur.
★
Doğanpınar barajının temeli 2013 yılında atılmış ve baraj 2019 yılında tamamlanmıştır.
Doğanpınar barajına kamulaştırması ile birlikte Temmuz 2022 fiyatlarıyla 2,6 Milyar TL, yatırım dönemi faizleri ile birlikte 4 Milyar TL harcanmıştır.
Düzbağ Barajından daha fazla su çevrilmesi halinde Adıyaman Göksu Araban Projesi kapsamında Kahramanmaraş ve Adıyaman İllerinde sulanması hedeflenen 350.000 dönüm arazinin sulanması mümkün değildir.
Zaten Kahramanmaraş İlinde sulanacak alan 86.920 dönüm arazi 17.220 dönüme düşürülmüştür.
★
Bunun yanında Çetintepe Barajından Ayvalı Barajına su aktaracak ve %50’si Avrupa Birliği fonlarından karşılanacak iletim hattı projesi de iptal edilmiştir.
★
Şimdi Düzbağ Barajına DSİ’yi mecbur bırakabilmek için yaklaşık yatırım büyüklüğü 4.5 Milyar TL olan iki adet sulama projesinin (Menzelet ve P2 pompaj sulamaları) Gaziantep Belediyesi ve Gaziantep Valiliği tarafından hayata geçirilmesi istenmektedir.
Bu sulama projeleri bu şekilde hayata geçirilirse Belediye DSİ ile mahsuplaşma isteyecek ve alacaklı konuma geçecektir. Alacaklı olduğu için de DSİ’ye Düzbağ Barajını yaptırmak için gerekçe oluşturacaktır.
Bütün bunların yanında, geçen yıllar boyunca Düzbağ Projesinin gündemde tutulabilmesi için Çetintepe barajı geciktirilmiştir ve hala geciktirilmektedir. Tamamen gereksiz yere, barajın dolgu mansap şevleri yatırılmakta ve dolgu hacmi artırılmaktadır. Barajın şevlerinin gereksiz yere yatırıldığı hususu, Sayın Genel Müdür Lütfü Akça’ya iletilmiştir.
★
Umutlu Barajı teklifinin hayata geçmesiyle Gaziantep Planlamasında öngörülen 173 Milyon metreküp/yıl suyu alacak ve mansapta yer alan sulama projelerine yeterli su kalacaktır. Suyun adil paylaşımı ve bunun garanti altına alınması için en iyi çözüm Umutlu Barajından içme suyunun sağlanmasıdır. Umutlu barajı alternatifinin hayata geçmesiyle de Düzbağ-Gaziantep arasında yapılan 140km’lik iletim hattı tam kapasite kullanılabilecek ve yaklaşık 4,5 Milyar TL’lik yatırım faydaya dönüşmüş olacaktır.
★
Diyeceğim odur ki:
Büyük bir kamu zararına yol açacak ve toplumsal huzursuzluğu doğuracak Düzbağ barajı projesinin iptal edilmesi ve DSİ Planlamalarında yer alan kadar suyu Gaziantep’e tedarik edecek Umutlu Barajı teklifinin YİD projesi olarak hayata geçirilmesi...
Bunun için DSİ Genel Müdürlüğü Umutlu Barajının yapımında kamu yararı bulunduğu yazısını yazması ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ile Protokol yapılması gerekir.
Ve bunun sonucunda Gaziantep istediği içme suyunu alacak, Kahramanmaraş ve Adıyaman ise susuz kalmayacaktır.
★
Son olarak:
Kahramanmaraş suyuna sahip çık UYAN KAHRAMANMARAŞ UYAN...
