EYT düzenlemesi için tek formüllü çalışmanın Meclis’e gelmesi için artık sayılı günler kaldı. 15 Ocak’ta yürürlüğe girerek ilk maaşların Şubat 2023’te verileceği tahmin edilen Emeklilikte Yaşa Takılanlar Düzenlemesi için maliyet hesabı netleşmeye başladı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) 2022’de 88 milyar lira açığı olduğunu söylemesinin ardından EYT için yapılan hesaplar kafaları karıştırdı. İlk etapta yaklaşık 1,5 milyon kişinin emekli olması beklenirken, en düşük aylık olan 3 bin 500 lira ile emekli olması halinde bile yıllık 146 milyar liraya ihtiyaç olduğu ortaya çıktı.
GENEL BÜTÇE’DEN SGK’YA KAYNAK
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati geçtiğimiz günlerde EYT için değerlendirmesinde bütçeye vurgu yaparak, “Meclis'ten geçecek EYT ile ilgili her kararın altını doldururuz. Bütçe disiplininden asla taviz vermiyoruz. Taviz vermeden taleplerin karşılanması doğrultusunda adımlar atıyoruz. Gelirlerin artırılması konusunda da çalışmalarımız var. Vergiyi ödenebilir bir halde sunmak gibi” ifadelerini kullanmıştı.
Bu kapsamda açığı kapatmak için genel bütçeden SGK’ya kaynak sağlanması planlanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın çalışmalara başladığı öğrenildi.
EN DÜŞÜK MAAŞ YÜKSELECEK, MALİYET DAHA DA ARTACAK
Ancak en düşük maaşın yeni yılda 3 bin 500 liradan 4 bin ila 5 bin lira arasında bir rakama yükseltilmesi tahmin ediliyor. Bu kapsamda maliyet daha da artmış olacak. Peki EYT’linin maaş hesaplaması nasıl olacak? EYT’li ne kadar maaş alacak? Burada da 3’lü formül gündemde. EYT'lilerin aylık hesaplamalarının diğer emekli aylığı bağlananlar gibi 3 dönem üzerinden yapılacağı öğrenildi. 1999 yılı öncesi, 1999-2008 yılları arası ve 2008'den sonraki dönem olmak üzere 3 ayrı hesaplama söz konusu olacak. 3 ayrı dönem için hesap yapılıp birleştirilecek. Yani emekli maaşı hesaplanırken tüm kazançlar dikkate alınacak.
EYT’LİNİN MAAŞ HESABINA 3’LÜ FORMÜL
Kişilerin çalışılan yıllardaki aylık kazançları, çalışma süreleri, yaş beklerken ödenen fazla primler ve işe ara verip vermemiş olmaları emekli maaşı hesaplanırken ödenecek tutarı ortaya çıkaracak. Matematiksel olarak maaş hesaplanırken ilk olarak 1999 öncesindeki gün ve kazançlar dikkate alınacak ve aylık bağlama oranı ile çarpılacak. Burada çıkan rakam günümüz şartlarına göre güncellenecek. 1999-2008 arasındaki dönem için de aynı aylık bağlama oranı ile yeni güncelleme katsayıları kullanılacak. Burada büyüme oranı devreye girecek.
2008 sonrası dönemde ise yine farklı bir aylık bağlama oranı ile büyüme oranının yüzde 30’u alınacak. Bir önceki yılın enflasyon oranı da maaş hesaplamasında kullanılacak. Böylece EYT’liler için emekli maaşı oluşturulacak.
İLK MAAŞLAR ŞUBATTA
EYT konunun Meclis’e taşınmasının ardından 2023 yılı bütçesinin belirlenmesiyle yasanın 15 Ocak 2023’te yürürlüğe gireceği belirtiliyor. Sayıları 8 milyona yaklaşan EYT’linin Ocak ayında yasa çıktıktan sonra yapacakları emeklilik başvurusu sonrası Şubat ayında ilk maaşlarını alması bekleniyor.
