Karamanmaraş'ta meydana gelen 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerin ardından dünyayı şoke eden görüntüler ortaya çıkmaya devam ediyor. Yerkabuğunun kırılmasıyla çok büyük deformasyonlar meydana gelmesine rağmen, depremin büyüklüğü Dünya'da önemli değişikliklere neden oldu.

"Yüzyılın felaketi" olarak adlandırılan depremin ardından yayınlanan yeni analiz, Türkiye'deki depremin büyüklüğüne bir kez daha ışık tuttu. Reuters'in yaptığı bir analizde, dünyanın dört bir yanından uzmanlar ve bilim insanları Kahramanmaraş depremini değerlendirerek yer kabuğunun şekil değiştirdiğine dikkat çekti. Reuters, "Dünyanın şeklinin değiştiği gün" başlıklı analizinde, depremin yol açtığı çatlak ve çatlaklara odaklandı.

ŞEHİRLER PARÇALAR AYRILDI

Sabah'ta yer alan habere göre, deprem sırasında Dünya'nın hareket yönü diyagramında, ters yönde yaşanan değişimin yer kabuğunda 7 metre büyüklüğünde bir çatlağa neden olduğu tartışılıyor. Depremin merkez üssüne yaklaşık 150 kilometre uzaklıktaki Hataytpehan ilçesinde bile depremin büyüklüğünü gösteren büyük çatlakların kaydedildiği söyleniyor.

Hatay'ın Altenözü ilçesine bağlı Tepehan ilçesinde 7 bin hanelik bir zeytinliğin ikiye bölünerek 300 metre uzunluğunda, 40 metre derinliğinde ve 50 metre genişliğinde vadi oluşturduğu vurgulandı.

NASA jeofizikçisi Eric Fielding'e göre yer kabuğunu parçalayan deprem, ABD tarihinin en büyük depremlerinden biri olarak kabul edilen 1906 San Francisco depremiyle benzer özellikler sergiledi. California Institute of Technology'den Chris Millina'nın sağladığı verilere göre, bir deprem sırasında ters hareketin neden olduğu 5 ila 7 metrelik yer değiştirme, afetin derecesini belirlemede önemli bir faktör.

DEPREM NEDEN YIKICIYDI?

Ayrıca Dünya'ya çok yakın depremlerde en çok hasarı fay hatları üzerindeki yerleşim birimlerinin verdiği kaydedildi. Sismolog Susan Hough'a göre yerleşimin doğrudan fay hattı üzerinde olmasının birkaç nedeni var.

Hoff, yerleşim için dağların ucundaki ovaların seçilmesindeki en önemli etkenlerden birinin su kaynakları olduğuna dikkat çekerek, hatların çeşitli doğal kaynaklar açısından da zengin olduğuna işaret etti.

Bir başka görüntüde ise fay üzerindeki kasaba ve köyler dikkat çekiyor.

Bu bölgelerdeki çatlakların çok daha büyük olduğu söylenirken, doğrudan fay hattı üzerinde olmasa da kentin karşı karşıya olduğu tahribatın sebebinin yer altında devam eden bağlantıdan kaynaklandığı söyleniyor.

Uydu görüntüleri yer kabuğundaki değişiklikleri belgeliyor. Birbiri ardına uydu görüntüsünde, yerleşimlerin değişen konumları vurgulanmıştır.

Kahramanmaraş'a bağlı Tevekkeli köyünün uydu görüntülerini de içeren incelemede, köyde derin yarık ve yarıkların oluştuğu ve tüm köyün birkaç metre kaydığı belirtildi.

Analizde, yer kabuğunda iki büyük çatlak oluşturan iki depreme yer verilmesi, bunun olağan dışı olduğunu bir kez daha vurguladı.

Diğer bir karşılaştırma ise Türkiye'deki depremlerin dünyadaki tarihsel öneme sahip depremlere karşı değerlendirilmesini içermektedir.

Benzer depremler sonrası yer kabuğundaki çatlakları değerlendiren haritada Tayvan, Güney Kore, Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, Tayvan, Endonezya, Sri Lanka, Güney Kore ve Portekiz'in kıta bloklarındaki çatlaklar gösteriliyor.

Türkiye'deki fayın bu kadar yerleşim yerinden kırıldığını söylemek ürkütücü.