Ülkemizde yaklaşık 12 milyon emekli bulunuyor. Kimi SSK'dan kimi Bağ-Kur'dan kimi de Emekli Sandığı'ndan emekli oluyor. Bu nedenle zam sistemleri farklı. Maaşlar da çalışırken yapılan ödemelere göre belirlendiğinden değişiklik gösteriyor. Çalışanlardan emeklilikle, emeklilerden de zam ve ödemelerle ilgili pek çok soru geliyor. Bu soruların yanıtlarını, bu yazı dizimizde bulacaksınız.
EMEKLİ MAAŞI NASIL HESAPLANIYOR?
Öncelikle çalışırken ödenen primler emekli maaşında belirleyici. Aylık bağlama oranları da emekli maaşında etkili oluyor. Emekli maaşı hesabında 3 ayrı dönem dikkate alınıyor. 2000'e kadar olan dönem, 2000-2008 arası ve 2008 sonrası. Aylık bağlama oranları farklılık gösterdiğinden, bu 3 dönem için ayrı ayrı hesaplar yapılıyor. Yine 2000 yılı öncesinde gösterge hesabı yapılırken, şimdi refah payları da ekleniyor. Ancak her 2 hesap türünde de emekli maaşını belirleyen en önemli unsur çalışırkenki aylık brüt kazanç oluyor.
EMEKLİ MAAŞI NASIL ARTIRILIR?
Emekli maaşı ancak çalışırken artırılabilir. Bu nedenle imkan varsa, emeklilik planınızı 8-10 yıl öncesinden yapın. Böylece alacağınız maaşı daha da artırabilirsiniz. Çünkü emekli maaşı hesaplanırken, kazançların tamamına bakılıyor. Çok çalışmak ya da çok fazla prim günü olmak tek başına maaşı etkilemiyor. Burada brüt maaş yani prime esas kazanç önemli. Takvim'in haberine göre, gerçek maaşınızın bordroda olmasına özen gösterin. Asgari ücretten gösterilmesine razı olmayın. Ayrıca düzenli nakit ödemeleriniz varsa (ikramiye, prim, kira yardımı vs), bunların da brüt kazanca eklenip eklenmediğine dikkat edin. Eğer imkanınız varsa birden fazla yerde sigortalı çalışmak prime esas kazancınızı yükseltecektir. Bağ- Kur yerine SSK'dan emekli olmak da daha avantajlı. SSK'dan emekli olma imkanınız bulunuyorsa; isteğe bağlı sigorta, tarım SSK, tarım Bağ-Kur, zorunlu Bağ-Kur seçeneklerini ikinci planda tutun. Son 3.5 yılda (bin 261 gün) SSK'lı olursanız, emekliliğiniz SSK şartlarından hesaplanır. Ayrıca ister SSK'lı olun ister Bağ-Kur'lu, son 3.5 yılda tavandan kazanç bildirilirse, tavandan bildirilen her ay için ileride alınacak emekli aylığı yaklaşık 15-20 lira artar. 3.5 yılda tavandan kazanç bildirenlerin maaşında 800 liraya yakın artış görülebilir.
