Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Anadolu Ajansı Editör Masası'na konuk oldu. Çavuşoğlu burada soruları yanıtladı.

Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları:
Ermenistan, 'Ben sorunun diplomasi ile çözülmesini istemiyorum' diyor. Yüzde 20 Azerbaycan toprağını işgal etti, ama 'Daha fazlasını istiyorum' diyor. Temmuz ayında saldırdılar. Sistematik ve planlı bir saldırı yaptılar. O zaman bu saldırıyı durdurmuştuk. Azerbaycan hamle yaptı, Rusya araya girdi, ateşkes oldu. Şimdi 'Bu ateşkesi de tanımıyorum' diyor.

Biz temmuzda Ermenistan'a aklını başına al şeklinde çok güçlü bir mesaj gönderdik. Ermenistan bu cesareti nereden buluyor? Bunu herkese soruyoruz, Lavrov'a da sorduk. Sahada ve masada Azerbaycan'ın yanındayız diyoruz ya, bu boş bir cümle değil. Ermenistan, ben hukuku hiçe sayarım, bildiğimi yaparım diyor.

Azerbaycan, sahada bu işi çözmek isterse tüm imkanlarımız ile yanında olacağız. Azerbaycan'ın bir isteği olursa gereğini yaparız. Ama görüyoruz ki, Azerbaycan'ın kapasitesi yeterli. Aliyev de sık sık söylüyor, gel baş başa kalalım, ne olacak görelim diyor. Ermenistan başka ülkelerden destek almasa buna cesaret edemez. Azerbaycan, benim gücüm var diyor, doğru diyor gücü yeter.

Bugün Azerbaycan tek başına topraklarını kurtarabilir, ama biz devlet olarak millet olarak ihtiyaç duydukları durumlarda yanındayız. Arada çatlak sesler çıkıyor, onu da siz zaten görüyor, yayınlıyorsunuz.

Azerbaycan- Ermenistan gerilimi ateşkes ile mi, sahada mı çözülmeli
Biz bu zamana kadar AGİT kapsamında çözülmesini savunduk. Ama Azerbaycan'ın endişesini anlıyoruz. 30 yıldır bu sorun çözülmediği gibi Azerbaycan somut bir adım da görmedi. Ermenistan saldırganlığını sürdürüyor. Çözümsüzlük Ermenistan'a yarıyor. Diplomasi ile çözülsün mü evet, çözüldü mü hayır. Bu ülkeler yüzde yüz Ermenistan'ı destekleyen ülkeler. Bu ülkeler ateşkes ister doğru, çatışmayı kimse istemez doğru, ama tek başına ateşkes durumu çözmez.

Ateşkes ve derhal Ermenistan Azerbaycan toprakların çekilsin diyorlar mı, hayır. Çözüm için bir formülünüz var mı? O da yok. Bunu tane tane anlatıyoruz. Sahada ve masada ilerlemek daha etkili oluyor. Azerbaycan, çok sabretti bugüne kadar.

Saha ihtiyaç olduğu zaman, uluslararası ilişkilerde bir terim var, sert güç, yumuşak güç diye. İkisini de yerinde kullandığında etkili olur. Doğu Akdeniz'de veya Suriye'nin kuzeyinde sahada olmasanız mücadele edebilir misiniz? Doğu Akdeniz'de 2003'ten bu yana KKTC ve Türkiye'nin haklarını yok sayan adımlar devam ederken, sahada olmasak sonuç elde edebilir miydik?

Azerbaycan vakur duruş sergiliyor.

Avrupa Birliği Liderler Zirvesi yarın başlıyor, Türkiye'nin beklentisi neler? 
Yeni oluşan yapı ile, Borell olsun, diğer komiserler olsun, AB ile biraz daha sağlıklı, makul ilişkilerimiz var. Daha iyi ilişkilerimiz var. Borell ile bizim temaslarımız, diğer düzeyde temaslarımız, daha olumlu bir atmosfer var. Ama gerçekçi olmak lazım, zorluklar da var. AB'nin içinde her politika konusunda bölünmüşlük de var. Tabi bazı Türkiye karşıtı ülkeler de bunu körüklüyor.

Değişik alanlarda işbirliği yapabileceğimizi düşünüyoruz. Doğu Akdeniz'deki kararlılığımız nedeniyle bir gerilim oldu. Ama haklarımızı yok sayamayız. Var olan sorunlara diplomatik bir çözüm bulmak gerekiyor. Diplomasi adımlarını Yunanistan geri tepmişti. Yunanistan da, istikşafi görüşmelere hazır olduğunu söyledi. Yunanistan bugüne kadar bu görüşmelerden hep kaçtı. Kendine güvenen ülke masada hep olmalı. Tezlerini savunmalı. Bu bir Doğu Akdeniz zirvesi değil ki. 18 Mart mutabakatının artık yenilenmesi gerekiyor.

Diğer taraftan gümrük birliği anlaşmasının müzakereleri konusunda adımlar bekliyoruz. Ukrayna vatandaşlarına tanınan ayrıcalık bize de tanınmalı. Birkaç detaya takılmamalılar. Türkiye'ye yönelik olumlu adımlar bekliyoruz. AB, şu pozitif ortamda daha somut adımlar atmalı.

Doğu Akdeniz'deki son gelişmeler
Kararlı adımları attığımız dönemlerde bile ne dedik, hakça paylaşıma varız, başkasının hakkında gözümüz yok, ama hakkımızı da yedimeyiz. Akdeniz'de birçok ülke var. Akdeniz'de bölgesel bir konferans düzenlenmesi fikri ortaya çıktı. Bunun üzerinde çalışıyoruz. Kimler katılır, kimler katılmaz, bunun üstünde çalışıyoruz. Zor ve çetrefilli konular ne, bunları liste haline getiriyoruz. Burada Kıbrıs'ta var. Ama Kıbrıs'ta 2 taraf var. Bu iki taraf ya katılmalı, ya da ikisi de katılmamalı. Belki de katılırlar, aradaki sorunlar çözülür. Böylece Doğu Akdeniz'deki sorunların yüzde 51'i çözülür.

Kıta sahanlığı konusunda Türkiye'nin haklı olduğunu görüyorlar. Biz tezimizi çok iyi anlattık. AB'nin bizim tezimizi anlaması yetmiyor. Çoğunluğun bizden yana olması da yetmiyor. Kararlar konsensus ile alınıyor. Yunanistan ve Rum kesimi hep AB'yi başka söylemler ile rehin almıştır. Siz bizi desteklemezseniz, biz diğer kararları veto ederiz diyorlar. Mesela Belarus ile ilgili karar ile Doğu Akdeniz konusunda ne ilişki var?

Cumhurbaşkanımız neden dünya 5'ten büyüktür diyor. Veto hakkından... Bir ülke bile veto etse karar çıkmıyor. Bunu dostane söylüyoruz, Avrupa ülkeleri savaşmasın diye kurulan bir birlik, bugün başka bir boyuta taşındı. Birçok politikaları da başarısız olduğuna göre, kararlarını gözden geçirmeliler. Reform kararı almalılar.

Yunanistan, Türkiye ve bölge siyasetini anlayabildi mi, gerçek tabloyu görebildiler mi? 
Fransa'nın Doğu Akdeniz'de çok aktif olduğunu görüyoruz. Rum kesimi ve Yunanistan'a destek verdiler. Bunu da saklamıyorlar zaten.

Bu hükümette, iç kamuoyu baskısı nedeniyle, AB'den aldıkları koşulsuz destek nedeniyle görüşmelere hazır olmadıklarını söylediler Cenevre'de. Ben çok şaşırdım. Bir önceki hükümeti istikşafi görüşmelerin başlamaması konusunda onları eleştirebiliriz. O zaman dışişleri bakanı ile biz sık sık bir araya geliyorduk. Ama yakın dostum olmasına rağmen Dendias ile biz bunu yapamadık. Sonuç itibarıyla Yunanistan bu süreç şunu anlamalı, birilerinden aldıkları destekle yanlış adım atmaması gerekiyor. Bu maksimalist yaklaşımlardan vazgeçmeliler,. Bu Sevilla Haritası gibi saçmasapan isteklerden vazgeçmeliler. Bir araya gelip konuşmamız gerekiyor. Bu görüşmeye hazır olduklarını söylemesi, Yunanistan için önemlidir. Doğu Akdeniz'de de popülist, kışkırtıcı adımlardan vazgeçmeliler. Son dönemlerdeki davranışlarını daha olumlu buluyoruz.

Meis'te Yunanistan bayrağının kırmızıya boyanması
Bayraklara yapılan saldırıyı doğru bulmuyoruz. Herkesin bayrağına saygı duyulmalı. Yunanistan ile gerginliğe rağmen buna göz yumacak değiliz. Türk milleti her zaman bayraklara saygı duymuştur. Bayrağa saldırıyı doğru bulmuyoruz.

ABD'nin Doğu Akdeniz'deki duruşu 

Ortada bir politika olmadığı ortada. ABD'nin Türkiye - Yunanistan ilişkilerinde dengeli bir ilişki gözettiğini söyleyebiliriz. ABD'nin iki tarafa eşit davrandığını görmüştük. Biden, zamanında KKTC'deki yetkililerle de görüşmüştü. Ama Pompeo görüşmedi. Her ne kadar öldürücü silah vermiyoruz diyerek, kısıtlı da olsa ambargoyu kaldırıyor olmaları doğru değil, eşitliği bozuyor. Doğu Akdeniz'deki sorunun diplomasi ile çözülmesini istiyorlar burada bir beis görmüyoruz. ABD'nin Kıbrıs'taki politikası eşitliği bozuyor, bunu her düzeyde kendilerine ilettik.

Trump - Biden yüzleşmesi ile ilgili ilk yorum 
Biraz gergin geçti, ABD halkı karar verecek. İki kez daha görüşecekler. İlişkilerimizi kim gelirse gelsin geliştirmek isteriz. Ama ABD'nin de aynı düşüncede olması gerekli. Seçim öncesi çok yorum yapmak istemiyorum. Ama Türkiye'yi seçime malzeme etmemeliler. Demokratların daha çok Türkiye ile ilgili açıklamalar yaptıklarını gördük.