Deutsche Welle Türkçe ’den Hilal Köylü’nün haberine göre, son siyasi anketlerinde AK Parti ile MHP oylarındaki erimeye dönük tespitleriyle dikkat çeken kamuoyu şirketlerinin çoğunun "manipülasyon" yaptığı öngörüsünden hareket eden MHP, TBMM Adalet Komisyonu’nda görüşüldükten sonra tali komisyona gönderilmiş olan yasa teklifinin meclis genel kuruluna gelip yasalaşması sürecini hızlandırdı.
Yasa teklifi, araştırma şirketlerinin kimin için araştırma yaptıklarını, finansmanının nasıl karşılandığını, tutarı ve belgeleri ile birlikte açıklamalarını öngörüyor. Teklifte “Araştırmacı; veri toplama, analiz etme ve yayınlama dahil her aşamada doğru ve tarafsız olmakla yükümlüdür” deniyor.
TÜİK DENETİMİ
Teklife göre araştırmacı olmak ve kamuoyu araştırma kuruluşu kurmak için gerekli bilimsel ve teknik yeterliliğe ilişkin koşullar Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek. TÜİK, bilimsel ve teknik özerklik ilkesi doğrultusunda kamuoyu araştırmasının doğruluğunu denetlemekle de yükümlü olacak.
Teklifteki ilkelere uymayan araştırmacılara ya da araştırma şirketine, araştırmayı yapmak için fatura karşılığı aldığı ücretin 10 katına kadar para cezası kesilebilecek. Eğer bir araştırma şirketinin "manipülasyon yaptığı" kesinleşirse o şirkete 2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek.
MHP’DEN TEPKİ
MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, yasa teklifiyle amaçlarının ne olduğunu DW Türkçe’ye anlatırken, şirket bile kurmadan çoğu insanın kendini "şirket" gibi göstererek kamuoyunu yanıltan anketler yaptığını öne sürdü.
Yıldız, "Evde oturuyorlar. Siyasetten ekonomiye her alanda kamuoyunun nabzını tuttuklarını iddia ediyorlar. Veri ürettiklerini söylüyorlar. Bunun adı sahteciliktir. Müşterisinin, kaç para aldığının bilinmesi, denetlenmesi gerekiyor araştırma şirketlerinin. Bu alanda bir boşluk var. Etik ve mesleki standartlar ile yetki, sorumluluk esasları belirlenmeli” diye konuştu.
"SANSÜRLE İLGİSİ YOK"
Yıldız, bu teklifle hükümet kaynaklı sansürün yaygınlık kazanacağına ilişkin değerlendirmelere de “Sansürle ilgisi yok. Sansüre karşıyız. Halkla doğru bilgi paylaşılmasını sağlamak zorundayız. Herkes çıkıp da, kendini kamuoyunun nabzını en iyi tutan ilan etmesin durduk yere. Biz burada standart belirlemeye, denetimleri artırmaya, şeffaflığı sağlamaya çalışıyoruz” sözleriyle karşı çıktı.
TEKLİFE AK PARTİ ONAY VERECEK Mİ?
Fethi Yıldız, “AK Parti’nin teklife karşı çıkması mümkün değil, çıkmaz. Böylesi bir teklife diğer siyasi partiler de onay vermek durumunda. Bu, her partinin el atması gereken bir sorun. Biz de bunu yapıyoruz” dedi.
Yıldız, teklifle anket şirketlerine neye göre ceza kesileceğini ise Türk Ceza Kanunu’na (TCK) gönderme yaparak anlatıyor: “Sahte ürün, sahte para, sahte plaka suçlarını TCK ağır yaptırımlara bağlamıştır. Sahte anketler yoluyla para kazanan dolandırıcılardan da benzer hükümlerle hesap sorulmalıdır.”
ERİYEN OYLAR YÜZÜNDEN Mİ?
Türkiye Raporu, Eylül 2021 tarihli son kamuoyu araştırmasında kararsızların oy oranını yüzde 18,2 olarak gösterdikten sonra kararsızlar dağıtılmadan AK Parti’nin oy oranını yüzde 23,7, MHP’nin oy oranını ise 6,4 olarak gösterdi. Kararsızlar dağıtıldığında aynı ankete AK Parti’nin oy oranı yüzde 29,9, MHP’nin oy oranı da yüzde 9,4 olarak yansıdı.
Son anket sonuçlarını Ağustos 2021 tarihli olarak duyuran Metropol Araştırma da, AK Parti ile MHP oylarındaki ciddi düşüşe dikkat çekti. Metropol Araştırma Şirketi sahibi ve kamuoyu araştırmacısı Özer Sencar, kararsızlar dağıtılmadan AK Parti’nin Türkiye genelindeki oy oranının yüzde 25, MHP’nin ise 8 olduğunu söyledi. Benzer tespitler MAK Danışmanlık’tan da geldi.
