Türkiye’de kayıtlı çiftçi sayısı son 10 yılda yüzde 55 azaldı. Tarım alanları ise son 10 yılda yüzde 5, son 19 yılda yüzde 12 geriledi. TÜİK verilerine göre ise üretici fiyatları bir yılda yüzde 149 yükseldi. Gübre, mazot fiyatları katlandığı için üretimini azaltan çiftçi, tarlayı borçla döndüremez hale gelince beş yılda 1,3 milyon tarım arazisi ipotek altına alındı.
CHP’li Ömer Fethi Gürer’in soru önergesini yanıtlayan Çevre Bakanı Murat Kurum, tapu kayıtlarına göre son 5 yılda bankalara rehin bırakılan tarım arazisi sayısının 1 milyon 366 bin olduğunu açıkladı. Gürer, gübrede son bir yıldaki fiyat artışının yüzde 342’yi bulduğunu belirterek, “Çiftçi kredi borcunu ödeyerek yeni kredi alıyor. Alan daraltıp ekim yapıyor ama borçları döndüremezse malı mülkü elden gidiyor” dedi.
TARLALAR İPOTEK ALTINDA
TÜİK’e göre gübre ve toprak geliştiricilerde yıllık fiyat artışı yüzde 236,45 enerji fiyatları ise 184,42 oldu. Karar Gazetesi’nde yer alan haberde, rekor kıran girdiler hem üreticiye hem de tüketiciye enflasyon olarak yansıyor. Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) yıllık yüzde 148,90 artarken, tüketicinin de gıda enflasyonu TÜİK’e göre yüzde 94’e ulaştı. Maliyetleri karşılayamayan çiftçilerin büyük bir kısmı üretimden çekilirken, üreticilerin tarlalarını ipotek ettirdiği ifade ediliyor.
Çevre, Şehircilik ve İklim Bakanı Murat Kurum’un soru önergesine verdiği yanıtta, “Bakanlığımızın bağlı kuruluşu olan Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğünün, TAKBİS kayıtlarına göre; 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 yılları itibariyle; üzerine rehin tesis edilen taşınmazlarda, taşınmaz vasfı içerisinde “Tarla, bağ, incir, kavak, fidan, meyve, meyve, sebze, tarla, çay, bahçe, narenciye, elma, sera, fındık, bahçe, fıstık, pamuk, tütün, pirinç, çeltik, mısır, zeytin” geçen kelimeler sorgulanması neticesinde, rehin tesis edilen taşınmaz sayısı 1.366.172 olarak belirlenmiştir” açıklamasında bulundu.
YILIN İLK ÇEYREĞİNDE BANKALARA 13,9 MİLYAR TL BORÇ
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Tekirdağ Milletvekili Dr. İlhami Özcan Aygun, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2021 İdari Faaliyet Raporu’na göre, 2003-2021 yılları arasındaki 18 yılda çiftçinin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nden 479,7 Milyar TL kredi kullandığını açıkladı.
Aygun, “Çiftçinin kırılma noktası, 2021 yılıdır. Ekonomik krizin derinleştiği 2021 yılında çiftçinin borç miktarı 97,3 milyar TL’ye ulaştı. Yani çiftçi sadece 2021 yılında; 18 yıllık borcun beşte biri kadar borçlandı!” dedi.
Aygun, Tarım Kredi Kooperatiflerinin son raporuna göre de acizlik vesikası alan çiftçi sayısının 21 bin 333’e ulaştığına söyledi. Öte yandan Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) verilerine göre, çiftçilerin bankalara olan kredi borcu 2022 Mart’ta bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 33,2 oranında artarak 186,9 milyar TL’ye yükseldi. Çiftçiler, yılın ilk çeyreğinde bankalara 13,9 milyar TL daha borçlandı.
ÜRETİCİ SAYISI 500 BİNİN ALTINA DÜŞTÜ
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) verilerine göre kayıtlı çiftçi sayısı son yıllarda giderek azalıyor. 2008’de 1 milyon 127 bin olan çiftçi sayısı 2011 yılında 1 milyon 122 bine düştü. Çiftçi sayısı 2021 yılı sonu itibariyle 512 bine kadar geriledi. Bu da son 5 yılda çiftçi sayısının yüzde 28,7 son 10 yılda yaklaşık yüzde 55 azaldığını gösterdi.
SGK’nın yanı sıra TEPAV’ın 116’ncı İstihdam İzleme Bülteni’ne göre, Türkiye’de çiftçi sayısı son yılların en düşük seviyesine gerileyerek 500 binin altına düştü. Söz konusu düşüşle birlikte, çiftçi sayısı 493 bine geriledi.Tarım alanlar da ise durum değişmedi. Tarım alanları ise son 10 yılda yüzde 5; son 19 yılda ise yüzde 12 geriledi.
GIDA FİYATLARINDA GERİLEME BAŞLADI
Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü FAO’nun Gıda Fiyat Endeksi Temmuz’da geriledi. Uluslararası piyasalarda yaygın olarak işlem gören gıda emtiasının aylık fiyat değişimlerini izleyen endeks Temmuz’da yüzde 8,6 düşüşle 140,9 puan oldu. Endeks Haziran’da 154,3 seviyesindeydi. Aylık düşüşe rağmen endeks Temmuz 2021’e göre yüzde 13,1 artış gösterdi. Aralıksız dört aydır düşüş eğiliminde olan endeks, Ekim 2008’den bu yana değerindeki en sert aylık düşüşe sahne oldu. FAO Hububat Fiyat Endeksi, ayılık bazda yüzde 11,5 düşüşün ardından Temmuz ayında ortalama 147,3 puan oldu. Yıllık bazda ise yüzde 16,6 yükseliş söz konusu. Düşüşe öncülük eden dünya buğday fiyatları, kısmen Ukrayna ile Rusya arasında Ukrayna’nın Karadeniz’deki ana limanlarının blokajını kaldırmak için varılan anlaşmanın ve Ukrayna’dan tahıl ihracatının yeniden başlayacağının işaretiyle Temmuz ayında yüzde 14,5’e kadar düştü.
Türkiye’deki gıda fiyatları ise artmaya devam ediyor. TÜİK verilerine göre son beş ayda gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki artış, her ay dünya ortalamasının çok üstüne çıktı, yıllık oran Temmuz’da yüzde 94’e kadar yükseldi.
