Genel olarak nefes alırken ve aşırı miktarda, ağır yemekler yendikten sonra daha da kötüleşen dalak ağrısı neden olur? Dalak ağrısı tedavisi ile ilgili merak edilen tüm detaylar haberimizde…

DALAK NEDİR?

Dalak, karnın sol üst tarafında ve kaburgaların altında yumruk büyüklüğünde bir organdır. Dalak, enfeksiyonla savaşan ve vücut sıvılarını dengede tutan lenfatik sistemin bir parçasıdır. Mikroplarla savaşan beyaz kan hücrelerini içerir. Dalak ayrıca vücuttaki kan miktarını kontrol etmeye yardımcı olur ve yaşlı ve hasarlı hücreleri yok eder.

DALAK AĞRISININ NEDENLERİ

Dalak anormal koşullarda, sol göğüs kafesinin derinliklerinde hissedilen ağrıya neden olabilir. Dalaktan kaynaklanan şiddetli ağrı genellikle dalak enfarktüsünün varlığına işaret eder. Ağrı genelde nefes alırken ve fazla miktarda, ağır yemekler yendikten sonra daha da kötüleşir. Dalak ağrısının olası nedenlerinden bazıları şunlardır:

Dalak Hasarı veya Yırtılması

Dalağın zarar görmesi, göğüs kafesinin sol tarafının altındaki korunan pozisyonu nedeniyle nadirdir. Buna rağmen, bir kavga sırasında, bir motor kazasında, futbol veya basketbol gibi temas gerektiren sporlar veya bir kaburga kırığından dolayı karın bölgesine çok kuvvetli bir darbe ile oluşabilir. Bu dalağın anında yırtılmasına veya bir hematom oluşumuna neden olabilir. Dalak yırtıldığında kan abdominal boşluktan fışkırır ve yoğun bir iç kanama ortaya çıkar. Bu ayrıca şiddetli karın ağrılarına da neden olur. Dalak yırtılması bir travma ya da karın bölgesindeki bir darbe sonucu oluşur.

Splenomegali

Dalak büyümesi veya splenomegali, dalak ağrısının bir diğer nedenidir. Bu travmatik, kötü huylu, metabolik veya obstrüktif bir çok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Splenomegali nedenleri arasında şunlar vardır:

– Kronik lenfositik lösemi, kronik miyeloid lösemi, büyük granüler hücreli lösemi, polisitemi vera gibi miyeloproliferatif hastalıklar
– Özellikle kıllı hücre çeşitlerinde lenfoma gibi lenfoproliferatif hastalıklar
– Gaucher’s veya Niemann-Pick hastalığı gibi lipit depo bozuklukları
– Sistemik lupus eritematozus gibi bağ dokusu bozuklukları
– Amiloidoz ve sarkoidoz gibi enflamatuar bozukluklar
– Sitomegalovirüs veya bulaşıcı mononükleoz gibi viral enfeksiyonlar
– Bakteriyel endokardit gibi akut bakteriyel enfeksiyonlar
– Sıtma, sifiliz, bruselloz ve milier tüberküloz gibi kronik bakteriyel enfeksiyonlar
– Siroz, portal veya splenik damarların trombozu gibi karaciğer hastalıkları, hepatik kan akışına engel olmakta ve dalağa destek vermektedir
– Talasemi gibi bir hemoglobinopatiye bağlı olanlar da dahil olmak üzere hemolitik anemi; veya kalıtsal sferotositoz gibi anormal kırmızı hücre kırılganlığı
– Birçok ilaç, olumsuz etkilerinden dolayı dalak ağrısına neden olur. Bunlar şunları içerir:

– Dalak hücrelerine doğrudan toksisite
– Bağışıklık sisteminin veya karaciğerin işlevine patolojik müdahale
– Şiddetli hemoliz
– İlaçların hepatik toksisitesinin neden olduğu portal ven hipertansiyonu

Uyuşturucuya bağlı advers reaksiyonlar genellikle geçicidir ve sorumlu ilaçların alımı sona erdikten sonra dalak ağrısı dalak boyutuyla birlikte azalır.

DALAK AĞRISI TEDAVİSİ

Dalak ağrısı, özellikle dalak infarktı ya da yırtılması sonucu ortaya çıkmışsa en önemli tedavi yöntemi splenektomidir. Splenektomi dalağın tümden alınması işlemidir. Dalağın belirli bir kısmı alındığında bu işleme kısmi splenektomi adı verilir. Ancak, dalak karaciğer gibi kendini yenileyen bir organ değildir.

Splenektomide Laparatomi (Açık ameliyat) ve laparoskopi adı verilen iki yöntem kullanılır.

Laparotomide dalak karın bölgesinde bir kesik açılarak alınır. Dalak alınmadan önce organın kan alımı ve pankreas bağlantısı kesilir. Dalak alındıktan sonra dikiş atılır.

Laparoskopi

Laparoskopi karında 3 ya da 4 küçük kesik atılarak uygulanan bir yöntemdir. Bu küçük kesiklere laparaskop ve diğer tıbbi aletler yerleştirilir. Yapılan işlemler laparoskopa bağlanan bir monitör yardımıyla izlenir. Şişmiş ve çok büyük boyuttaki dalaklar, ayrıca obez hastalar ve daha önceki ameliyatlarda dalak dokularında yara izi kalmış hastalarda laparoskopi uygulanmaz.

Dalak alındığında vücut enfeksiyonlara karşı daha hassas hale gelir. Bu nedenle aşılama gerekli hale gelir. Aşılar genellikle meningokoksit aşı, pnömokoksal aşı ve B tipi Haemophilus influenzaya karşı kullanılan aşıdır. Antibiyotikler ve vitaminler de ortaya çıkabilecek enfeksiyonları engellemek için doktor tarafından yazılabilir. Ayrıca hastaların sıtma yayıcı ortamlardan uzak durması tavsiye edilir. Bunların yanında yüksek sakatlık riski taşıyan sporlardan uzak durulmalıdır.