18 Mart Çanakkale Zaferi’nde 57. Alay hikayesi her yaştan insanın bilmesi gereken bir kahramanlık destanıdır. Çanakkale Savaşı esnasında 15 Nisan 1915 tarihinde Anzak çıkarmasını durduran 57. Alay, verdiği büyük kayıplarla efsaneler arasına girerek tarihin seyrini de büyük bir ölçüde değişmesine sebebiyet vermiştir.
57. Piyade Alayı, 19. Piyade Tümenine bağlı üç alaydan biridir. Tekirdağ’ın Yarkışla bölgesinde, 1 Şubat 1915 tarihinde kurulan 57. Alay, Türk tarihinin en şanlı birliğidir ve bu alayın başına da kahraman Yarbay Hüseyin Avni Bey atanmıştır.
25 Şubat 1915’te Çanakkale’de bulunan Eceabat’a getirilen 57. Alay, daha sonrasında yedek kuvvet olarak Bigali Köyü’ne geçmiş ve 24 Nisan 1915 tarihine kadar, Yarbay Mustafa Kemal ve Binbaşı Hüseyin Avni Bey tarafından sürekli olarak eğitime tabi tutulmuştur.
İngiliz, Anzak ve Fransız birlikleri toplam 25 bin kişilik büyük bir kuvvet ile harp gemilerinin desteğini de arkalarına alarak Arıburnu’ndan karaya çıkmıştır. Bu çıkarma sonrasında Çanakkale’de kara savaşı başlamış ve bu birlik çok hızlı bir şekilde Conkbayırı tepesine kadar gelmişti.
Tamamen kayalıklardan oluşan bu bölgede 27. Türk Alayının 2. Taburu vardı. Karaya çıkan düşman kuvvetlerini işte bu taburun yalnızca bir bölüğü karşılamak durumunda kaldı. 5. Ordu 19. İhtiyat Tümeni Komutanı Kurmay Yarbay Mustafa Kemal (Atatürk) hemen harekete geçerek 57. Alay’ı bir dağ bataryasıyla güçlendirerek karşı taarruz için Arıburnu Bölgesi’ne yönlendirdi.
5. Ordu Komutanı, 19. Tümen’in diğer alaylarının karşı taarruza katılmasını emredince taarruz resmen başlamış oldu. Yapılan taarruzla beraber kıyıda tutunmaya çalışan İngiliz ve Fransız kuvvetleri geri çekilmeye başladı. Ancak arkadan gelen taze kuvvetler ve deniz kuvvetlerinin etkili ateş desteği ile az da olsa tutunmayı başardılar.
Dünyanın en etkili ateş gücüne sahip İngiliz ve Fransız ortak donanması karar birlikleri ile beraber saat 05.30’da Seddülbahir’e 25 Nisan tarihine bir çıkarma gerçekleştirdi. Serçetepe, Kanlısırt ve Osmanlı ordularının tek ikmal yolu olan Şarapnel Vadisi oldukça büyük bir öneme sahipti.
27 Nisan 1915 günü saat 16.00 sıralarında, donanmanın ateş desteğiyle başlayan İngiliz taarruzu, Türk savunma mevzilerinin 700-800 metre ilerisinde Zığındere-Eskihisarlık hattında tamamen durduruldu. 28 Nisan 1915 sabahı saat 08.00’de donanmanın desteği altında başlayan İngiliz-Fransız taarruzu akşam saatlerine kadar devam etti. Ancak düşman kuvvetleri çok büyük kayıplar verdi.
Yarbay Hüseyin Avni Bey’in komutasındaki 57. Alay, başta komutanlar olmak üzere, 628 kişilik mevcudunun tamamı, 25-28 Nisan 1915 tarihleri arasındaki savaşlarda şehit oldu.
Bu kahramanların anısına o günden beri Türk Ordusu’nda 57. Alay bulunmamaktadır. 57.Alay şehitliği Çanakkale Gelibolu Yarımadası’nda Kanlısırt’ta bulunmaktadır.
