CNN TÜRK'te yayınlanan Hakan Çelik ile Hafta Sonu programının konuğu Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak. Bakan Albayrak, ekonomiye ilişkin açıklamalarda bulunuyor.
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın konuşmasından satır başları şöyle:
ANNELER GÜNÜ MESAJI
Anneler kutsal tüm çocuklar için. Erkek çocukları için daha farklı tabii. Bizim şahsımızda annemizin de enerjisi elektriği çok başka. Annemizle çok farklı duygusal bağımız var. Türk filmi gibi çocukluk geçirdiğimden bağımız farklı oldu, üzerimizde inanılmaz etkisi var. Dara düşünce şükrediyorum, annemiz başımızda. Ben annemin şahsında tüm Türkiye'deki annelerin gününü kutluyorum, ellerinden ayaklarından öpüyorum.
"MALİ ANLAMDA TARİHİ BİR DÖNEMDEN GEÇİYORUZ"
2018 Temmuz- Ağustos'ta yeni sistemle yeni ekonomik model lanse ettik. Türkiye çok tarihi bir dönemden geçiyor. 2013'ten itibaren baktığımızda Türkiye müthiş bir meydan okuma ile karşı karşıya. 12 bin dolar kişi başı geliri aştığı, mayısı takip eden süreçte entresan döneme girdi.
"FAİZLER HER DÜŞTÜĞÜNDE SIRA DIŞI OLAYLAR YAŞANDI"
Türkiye çok yoğun bir ekonomik saldırıya maruz kaldığı bir süreçten geçti. Kısmen Türkiye ekonomisinin de kırılganlıkları olduğu, özellikle 15 Temmuz’dan sonraki süreçte, bir numaralı gündemin güvenlik ve terörle mücadele olduğu süreçte hakikatten Türkiye zorlu süreçten geçti. Ağustosta faizler arttı, faizler her düştüğünde sıra dışı olaylar yaşandı. Eylül ayında faizlerin yüzde 40’lara çıktığı bir dönemde yeni ekonomi programıyla daha istikrarlı bir sürece geçme adımı attık. Dengelenme sürecinin kendini göstereceği, cari açık kaleminde iyileşmeleri gördük. Faizlerin yüzde 40’dan 20’lere düşmesi ki daha düşecek. Enflasyonun artışa izin vermediği bir dalgalanma süreci.
"İSTİHDAMIN DAHA DA ARTACAĞI BİR DÖNEME GİRİYORUZ"
Cari açık geçen sene neredeyse 60 milyara dayanmıştı. Bu ay sonu itibariyle cari dengede neredeyse sıfıra doğru gidiyoruz. Bunu yaparken herkes farklı yorumlar yapıyor. Türkiye bu toparlanma dönemini nasıl yürütüyor. İhracatın kademeli artmaya devam edip, ihracat odaklı olmayan ithalatta köpüğün alınıp dengeli şekilde yüzde 5 daralmadan köpüğün gittiğini görüyoruz. İhracatın ithalat karşılama oranı yüzde 60’dan yüzde 86’lara çıktı. Ekonomi istihdamı noktasında şubat ayında adımlar atıldı. En kötü dönemi geride bırakıp mart nisanda istihdamın daha da artacağı bir döneme giriyoruz. Geçtiğimiz 6 yıl yaşadığımız hiçbir şey dış kaynaklardan ayrıdır diyemeyiz. 15 Temmuz’da yaşadık, Gezi’de yaşadık yaşadığımız tüm bu tecrübelerle her anlamda Türkiye zorlu bir dönemden geçti. Adım adım sona doğru yaklaşıyoruz. Tünelin sonundaki ışık büyümeye başladı. Türkiye ekonomik olarak güçlü refleksler vermeye başladı. Seçime bir hafta kala ilginç bir süreç yaşadı. Türkiye. Bu hafta yaşadıklarımız. Türkiye’de farklı bir hareketlenme.
"TÜRKİYE EKONOMİSİ EMİN ADIMLARLA İLERLİYOR"
Doğu Akdeniz’de gaz aramayın, Allah Allah. Tüm bu faktörlerin ekonomiye minimum etkisi olacak şekilde adımlar atmalıyız. Ağustostan bugüne kadar. Belediyede denir ya altyapı ve üst yapı vardır. Bahçeleri herkes görür, ancak kanalizasyonun maliyeti çok daha büyüktür, önemi büyüktür. Son 8-10 ayda çok önemli altyapı düzenlemeleri adımları attık. Dış faktörlerin ekonomiye etkisini minimize edecek adımlar attık. Türkiye ekonomisi emin adımlarla ilerliyor.
"ÇOK DAHA İYİ BİR SÜRECE GİRECEĞİZ"
Süreç ve zamanlama... 3 yıllık program açıkladık. 2019-2020-2021 kapsamında 2019’a baktığımızda hepsini açıkladı. Genel dengelenmede 2019’un önemli olduğunu. Enflasyon ve istihdamda başta olmak üzere dünyayı ilgilendiren travmatik bir şey yaşamadığımız süreç olursa Türkiye çok daha etkili, dengeli mikro ve makro anlamda olumlu bir dönem yaşayacak. 2020-2021 daha iyi olacak. 2018 etkilerini minimize ettiğimizde çok daha iyi sürece gireceğiz.
21. yüzyıl artık geçtiğimiz yüzyıl kodlarıyla okunmadığından yeni dünya düzeniyle ekonomik olarak yansıyor. Amerika-Çin arasındaki ilişki buna örnek. Yapay zeka kapsamında Amerika değil, Çin’in etkin olduğunu bilmiyor. Farklı birileri tarafından gaz sıkışmaları ve karın ağrıları oluşturduğunun görmekteyiz. Bu resme baktığımızda bunun yansımalarının bunun için görüyoruz. Amerika, Çin arasındaki süreç, AB ile İngiltere arasındaki süreç... Ekonomik etkilerinin olması farklı süreçleri beraberinde getiriyor. Tarihsel kırılmadan geçilen süreçte, son 17-18 yılda Ortadoğu başta olmak üzere farklı bir sürece girdi. Terörle mücadele, Suriye’de yaşananlar, Irak… Türkiye’ye etkisi olan yaşanmışlıkların olması… Öldürmeyen acı güçlendirir noktasında, güçlendiği görünüyor.
Türkiye çözüm odaklı siyasete devam edecek. Akdeniz kimsenin gölü değil.
Enerji savunma planımıza kimse karışamaz.
Mali menfaatlerimiz her şeyin üstünde.
Türkiye'nin içinde olmadığı bir plan ekonomik değil.
TRUMP'IN OLASI TÜRKİYE ZİYARETİ
Telefon görüşmesinde sıcak bir şekilde Avrupa turunun peşine ekleyebiliriz diye düşündük ama kısa olur dedik, Temmuz ayı görüşüldü. Tarih konusunda görüşmeler devam ediyor. Temmuzun gerçekleşme ihtimali yüksek. Türkiye’ye geleceğini ifade ediyordu, ancak şu an tarih konuşuluyor.
“DÖVİZ ESKİSİNE GÖRE VATANDAŞI DAHA AZ ETKİLİYOR”
Şöyle ifade edeyim; döviz kurlarını Türkiye’deki vatandaşlarımızı olumsuz etkileyecek süreç eskiye göre daha az. Yerleşik vatandaşların borçları toplam GSMH ye yüzde 14 seviyelerinde, en düşük ülkelerden biri. Toplumumuz bir bilinç oluşturdu. Bu eğitim düzeyine kavuştuğundan daha az riskli. Toplumda ve kurumlarda böyle etkisi var. Döviz ne oldu, dolar ne oldu. Önümüzdeki dönemde çok daha yoğun TL merkezli bir süreç hedefliyoruz. Dalgalanmalar tabii ki etkiliyor. İthalat firmalarımızın özellikle etkilendiği söylenebilir. Bu firmalarımızı olumsuz etkilediğinin farkındayız. 8-10 ayda en yoğun mücadele ortaya koyduğumuz süre.
“MALİ YAPISI TÜRKİYE KADAR ŞEFFAF BİR ÜLKE YOK”
Para birimlerindeki dalgalanmaları minimize edecek bir süreci ortaya koymaya çalışıyoruz. Farklı finansman enstrümanları aracılığıyla, farklı likidite bahaneleriyle… Dünyada bunu görüyoruz. 2014-2015’te Rusya, 4 yıldır piyasaların dengelenmesi, rubleye yönelik süreci… 1 dolar 30 rubleden, 82 rublelere çıktı, şimdi son dönemde 60-70 rublelere indi. Türkiye iyi niyetli kazan kazan ilişkisi ile rahat ve şeffaf bir piyasada. 2001’de IMF’in Türkiye’ye koyduğu kriterlerdir, bu kadar şeffaf, içi dışı her yeri görünüyor. Türkiye bu ilişki düzeyine, sermaye giriş çıkışı… Dünyanın en çok sermaye çekişi Çin, Türkiye’de mi daha liberal orada mı daha liberal.
DÖVİZ KURUNDAKİ DALGALANMA: GEREKLİ TEDBİRLERİ ALDIK
Bir ülke ekonomisine yönelik kötü niyetli çalışmalar yaparsınız, ekonomisi etkilenir ama biz son 8 ayda çok önemli adımlar attık, atmaya devam ediyoruz. Türkiye çok daha kırılganlıklarını azaltmış bir şekilde devam ediyor. Swap piyasası, farklı paydaşların adımları yönetilebilir kontrollü bir noktaya doğru gidiyoruz. Türkiye dengelenme çok güzel bir noktaya gelecek. Önümüzdeki dönem çok daha pozitif sürece giriyoruz. Turizmde, tarımda, cari açık değil, fazla noktasına gittiğimiz… Türkiye birçok anlamda sınandı, test edildi. Devam ediyor. Biz her sınanmadan çok daha iyi bir şekilde çıkıyoruz. Türkiye ve -kurumları her şeyin farkında.
SEÇİMLERİN EKONOMİYE ETKİSİ
Gerçekçi olmak gerekirse, belirsizlik algı vs bitmesi söyleniyordu, seçimsiz bir döneme girdiğimiz için normal şartlarda böyle olduğunu düşünüyorum. Bir yerel seçim normal şartlar altında etkisi yok, yatırımcılar açısından da bir etkisi yok. Ama 6 yılda farklı testlere tabii tutan kesim için ama etkisi vardır. Dövizde gördük, medya tarafında da gördük. Koordineli hareketi görünce tabii toplumumuzda görüyor.
"ENFLASYON SERT ŞEKİLDE DÜŞMEYE DEVAM EDECEK"
Önümüzdeki üç beş ayda enflasyon çok sert şekilde aşağıya düşmeye devam edecek. Geçtiğimiz 4 ay zor bir 4 aydı, önümüzdeki dönemde enflasyonda ciddi kırılmalar olacak. Pozitif bir döneme giriyoruz. Ama içeride, dışarıda, sosyal medyada farklı medyada toplumsal birlik beraberliğe yönelik bir operasyon umudu kırmaya yönelik bir bombardıman var. Ben altını çiziyorum kese kağıdına vergi ona vergi buna vergi, bakanımız hemen yalanladı. Negatif bir bilgilendirme bombardımanı var. Mesainizin 24 saati bunların ortaya koyduğu bu algıyı silmeye yönelik olur.
"TÜRKİYE SÜREÇTEN GÜÇLENEREK ÇIKACAK"
Pozitif bir döneme doğru bir sürecin ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Önümüzdeki süreç çok daha olumlu bir süreci ortaya koyuyor. Birileri rahatsız, ama dolar üzerinden, farklı sosyal projeler üzerinden… Toplumsal bilinci negatif etkileyecek süreç içindeler. Bakıyorsunuz 21 yüzyıl popülist kültür markalaşmayı oluşturdu, ama hızlı parlayan ve tükenen markaya da şahit olduk. Türkiye’de klasikleşmiş siyaset söylemi, özellikle 15 Temmuz’dan sonra maruz kaldığı yerli ve milli bir şekilde hareket ettiği, Türkiye’nin sigortası olan Cumhur İttifakı. Son dönemde birçok ortamda bu birliği kırmaya yönelik haberler ortaya çıktı. 2 parti de sağduyulu şekilde bertaraf etti. Önümüzdeki dönemde büyüyerek devam edecek.
Avrupa Birliği'nin Türkiye'ye ihtiyacı daha fazla.
AB'nin ekonomik anlamla en önemli ortağıyız.
Vergi altyapısında değişiklik öngörüyoruz.
BANKACILIKTA YENİ DÖNEM
Ortak ATM işletmeciliği ile 1 milyar tasarruf sağlanacak.
YENİ EMEKLİLİK SİSTEMİ
Tüm paydaşların memnun olduğu bir emeklilik sistemi kurmak... Bu yıl içinde değişimi gerçekleştireceğiz
ENFLASYONLA MÜCADELE
Türkiye zor bir süreci geride bıraktı.Son dört ayda grafiklerin hepsi yukarı yönlü ivme kazandı.
Turizm tüm zamanların rekorunu kıracak.
SGK'ya girişler arttı, devamı gelecek.
