Çalışma hayatının zor kulvarı, parola hükümette. İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı yazarımız Mert Nayır yazdı...2016 Yılından bu yana, tek tip asgari ücret uygulamasıyla sürdürülen bir ücret politikamız mevcut. Ancak geçtiğimiz yıllarda enflasyon baskısı yaşamış olduğumuz son dönemler kadar baskısını hissettirmedi. Zorunlu enerji tüketiminden, gıda fiyatlarına, akaryakıttan diğer tüm ürünlere enflasyonun da üzerinde zam geldi. Tüm bu enflasyon verileri yukarı yönlü ivme yakalamışken üzerine savaş senaryosu da eklenince, sıkıntı ortaya çıktı. Herkes beklenti içinde. İşi çok zor, ancak parola yine hükümtte.
EK GÖSTERGE, İSTİHDAM VE BİRİKEN BORÇLARIN ÇÖZÜMÜ!
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ajandasında öncelik verilmiş 3 konu mevcut. Mayıs ayı sonuna kadar bitirilmesi gereken 3600 ek gösterge çalışması yürütülüyor. 3600 ek gösterge sorununun şimdiye kadar çözülememesinin nedeni 5 meslek grubundan çıkıp, diğer tüm mesleklere de değinecek şekilde biçimlendiriliyor olmasıdır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talebiyle kapsamlı bir çalışma yürütülerek, böyle bir sorunun tekrar gündeme gelmeyecek şekilde çözüme kavuşturulması planlanıyor.
Bakanlığın ikinci önceliği ise istihdam rakamlarını koruyarak, işsizliğin önüne geçilmesidir. Ancak bu planın mevcut durumda uygulanan Bölgesel ilave ek 6 puanlık prim teşvikini kaldırarak yürütülmesi biraz işverenlerce kafa karıştırıcı olmuştur.
Yatırım teşviki kapsamında bulunan 6 puanlık ilave teşvik, istihdama doğrudan katkı yapmakla kalmıyor gelişmemiş bölgelerin istihdamını da arttırmada öncü oluyordu. 2013 Yılından bu yana uygulanmakta olan bu teşvik modelinden sanırım Bakanlık istediğini almış, hedeflenen büyümeye ulaşılmış olmalı ki 2022 yılında uygulanmayacağı açıklanmıştır.
6 Puanlık bölgesel teşvik yerine işverenlere yeni duyurulan teşvik modeli ‘1 yıl çalıştır, 3 ay ücretini de primini de devlet ödesin’ modeli! İŞKUR üzerinden istihdam edilen personelin bir yıl istihdam edilmesine karşılık hazinece işverene sigorta primi ve ücret teşviki 3 ay boyunca verilecek. Diğer aylarda ise tüm maliyetler yine işverene bırakılacak.
Bakanlığın ajandasında olan diğer bir konu ise alacakların tahsili yönünde olacaktır. Pandemi, işsizlik, enflasyon, ekonomik kriz ve savaşın etkisiyle artan kamu borçlarının tahsiline yönelik bir çalışma ele alınacak. Geçmişte olduğu gibi faiz ve gecikme zamlarının peşin ödenmesi suretiyle silinmesi gündemde ancak borçların tamamen silinmesi son yapılan analizlerde mümkün görünmüyor. Bağkur borçlularına henüz borçları karşılığında hizmetlerinin silinmesi modeli düşünülmüyor.
EYT, ASGARİ ÜCRET VE EMEKLİLERİN REFAHI!
Çalışma bakanlığının en zor sınavı EYT ile ilgili olacak gibi görünüyor. 2022 Yılında kamu bütçesinde oluşan ağır enflasyon rakamları göstergesi, şartsız bir sonuca varılamayacağını da belirtiyor. Bunun diğer bir açılımı ise şartsız bir şekilde EYT’nin çıkarılamayacağıdır. 4447 Sayılı kanunun EYT’liler üzerinde uygulanmayacağı bir model herkes tarafından istenen çözümün anahtarıdır. Tüm beklentiler bu yönde olsa da EYT sorununa şartlı çözümler üretilecek gibi duruyor, Bakanlığın bu zor sınavını ise yıl sonu açıklaması bekleniyor.
Diğer bir zor sınav ise ülkemizdeki ücretlilerin rakamlarının yeniden belirlenmesidir. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, asgari ücretin kanunlara göre yılda bir defa belirlendiğini ve mevcut takvimlerinde aralık ayında yeni bir rakam belirleneceğini açıkladı. Ancak AK Parti kurmayları sayın bakanın tam tersi açıklamalarda bulundu. Artan enflasyon rakamları ve yaşam koşulları ele alınarak yıl ortasında yeniden bir asgari ücret belirleneceğinin sinyalleri yetkililer tarafından açıkça belirtildi. Burada durumun tamamen netleşmesi bekleniyor olabilir, yeni ekonomi modelinin meyvelerini yaz aylarında vereceğini belirtilmişti. Yaz başında beklenen verim alınamazsa ücret artışlarını hep beraber görebiliriz.
HAZİRAN AYI MÜJDELER AYI OLACAK
Son notlarda ise emeklilerin refah seviyesinin yükseltilmesi planlanıyor, bayram ikramiyeleri ve taban aylıklarda yeniden artış yapılacak. Bayram ikramiyelerinin en düşük 2 bin – 2 bin 500 TL olması öngörülüyor. Ayrıca emekli taban aylıklarının ise 2 bin 500 liradan 3 bin liraya yükseltilmesi de konu başlıkları arasında. Ankara kulislerinde müjdelerin haziran ayında gelmeye başlayacağını vurguluyor. Milyonlar sabırla 3 ayı geçirip gözünü temmuza dikmiş durumda…
