90 GÜN ÖNEMLİ

Son ödeme tarihinden itibaren borç, 90 gün içinde ödenirse sadece gecikme faizi alınıyor. 90 günü geçen alacaklar için banka, son kez çağrı yapıyor ve 7 gün ek süre tanıyor. Bu dönemde de kapanmayan borç dosyası avukata gidiyor. Bu duruma düşenlerin ismi kara listeye yazılıyor. Ardından icra takibine varan işlemler yapılıyor. Peki maaş haczedilebilir mi? Haczedilirse ne kadarı haczedilir?

YÜZDE 25 KURALI VAR

İş Kanunu’na göre; nafaka borcunun dışında çalışanların aylık ücretinin yüzde 25’inden (dört biri) fazlası haczedilemiyor. Borçlar Kanunu’nda da bu konuda ‘rıza olmadıkça işçinin borcunun, ücret alacağından düşülemeyeceği’ yer alıyor. Ayrıca hacizle çalışanın maaşından yapılacak kesinti net ücrete göre hesaplanıyor. Örneğin; 2000 lira net maaşı olandan en fazla 500 lira kesilebiliyor.

EMEKLİDE DE DURUM AYNI

BLOKE YASAL DEĞİL

Kanuna göre; ‘memur emeklileri dışındaki’ emeklilerin (SSK, Bağkur) maaşına, üçüncü kişilere (banka gibi) olan borcu nedeniyle haciz konulabilmesi için borçlu emeklinin izninin, rızasının (muvafakatinin) olması şart. Alacağın takibini yapan icra daireleri, emeklinin maaşına haciz konulması için yazılı rızası yoksa haciz taleplerini reddediyor. Bankalar haciz yapamasa bile maaşları bloke ediyor. Ama bu da yasal değil.

İTİRAZ NEREYE YAPILIR?

Yasa, yalnızca Sosyal güvenlik Kurumu (SgK) alacakları için hacze izin veriyor. Bu durumda da maaşın yüzde 25’i aşılamıyor. Kredi ve kredi kartı için sözleşmeye ‘maaşa haciz konulabileceğiyle’ ilgili bir madde konulamaz. Bu hukuka aykırı. Emekli maaşına haciz konulamayacağıyla ilgili Yargıtay kararları var. rızası olmadan maaşı haczedilen emekli vakit kaybetmeden ‘icra hakimine’ itiraz etmeli.

ONAY VERENLER GEÇİNEMİYORSA

Emeklinin rızası (muvafakati) üzerine maalesef maaşının tamamına haciz konuluyor. Ancak emekli daha sonra İcra ve İflas Kanunu’nun 83’üncü maddesine dayanarak ‘geçimine yetecek miktardan fazlasının’ haczedildiği yönünde şikayette bulunabilir. Bu durumda mahkeme, haczin kaldırılması için gerekli inceleme ve araştırmayı yaptırarak, emeklinin gerçekten geçinip geçinemediğinin tespiti yönünde karar verebilir. Şayet geçinemediği tespit edilirse haciz oranı yeniden belirlenir.