30 Temmuz Salı 2019 dolar kuru ne kadar? Doviz fiyatları hergün arama motorlarında yoğun bir şekilde araştırılan konular arasında yer alıyor. Son dönemde dolar ve euroda gözlemlenen dalgalanmaların ardından vatandaşlar dolar-euro son durum haberlerini okumayı ihmal etmiyor. Güncel kurlarını sitemizden takip edebilirsiniz. Peki, 30 Temmuz 2019 dolar kuru ne kadar? Güncel döviz alış-satış fiyatı! Dolar Kaç TL? Detaylar haberimizde...
30 Temmuz 2019 DOLAR KURU NE KADAR?
Merkez Bankası'nın faiz kararı sonrası geçen hafta 5,70 seviyelerinde seyreden kur bankalararası piyasada güne 5,67'den başladı. Gün boyu kademeli olarak gerileyen dolar 5,60 civarında seyrediyor. Kur gün içinde en düşük 5,6158'i gördü.
Euro/TL 6,25 seviyesinde işlem görüyor.
AMERİKAN DOLARI
Amerikan doları (simge: $; kod: USD), Amerika Birleşik Devletleri'nin resmî para birimidir. ABD doları diye de adlandırılır.
Dünyada en yaygın kullanılan dövizdir. 2004 yılında dünyada dolaşımda yaklaşık 950 milyar Amerikan doları olduğu tahmin edilmektedir. Bu miktarın 2/3'ü ABD dışındadır. Bazı ülkeler Amerikan dolarını kendi resmi para birimleri olarak kullanmakta, bir kısım ülkede fiili tedavüldeki (de facto currency) para birimi, Britanya denizaşırı ülkelerinde ise tek para birimi olarak kullanılır (Britanya Virjin Adaları ve Turks ve Caicos Adaları)
Yeni kıtada kâğıt para dönemi 1600'lü yılların sonlarında İngiliz kolonilerinde askeri maliyetleri karşılamak içim basılan banknotlar ile başlamıştır. İlk banknot 1690 yılında Massachusetts Körfezi Kolonisi'nde basılarak dolaşıma çıkmıştır. Kağıt para çıkarma yöntemi diğer Kolonilerce de kısa sürede benimsenerek yaygınlaşmıştır.
ABD Kongresi, 1781 yılında yeni hükümetin mali operasyonlarına destek olmak amacıyla, Philadelphia'da bulunan The Bank of North America'yı ilk ulusal banka ilan eder. 1792'de kabul edilen Tedavüle Para Çıkarma Kanunu ile ABD Darphanesi kurulur ve federal para sistemi çerçevesinde her birinin değeri altın, gümüş veya bakır üzerinden saptanan farklı değerdeki madeni paraların basımına başlanır.
1785 yılında ABD Kongresi Doları ABD'nin para birimi olarak kabul eder. Federal hükümet ülke genelinde ilk kâğıt parayı 1861 yılında dolaşıma çıkarır. İç Savaşı finanse etmekte zorlanan Kongre ABD Hazinesine faiz getirisi olmayan vadesiz banknot ihraç etme yetkisi verir. Bu banknotlara, renkleri dolayısıyla "yeşil" adı takılır.
1913'te çıkarılan Amerikan Merkez Bankası Kanunu, Amerikan Merkez Bankasını (Federal Reserve Bank) ülkenin merkez bankası ilan eder. Banka, Amerikan Merkez Bankası Banknotları (Federal Reserve Notes) adlı yeni bir parayı dolaşıma sunar. "Tanrıya Güveniyoruz" (In God We Trust) ibaresi tüm banknotlar üzerinde kullanımı 1955'te kanunla zorunlu kılınmıştır.
Dolar, son yıllarda Euro karşısında değer kaybetmesine rağmen, ülkelerin merkez bankalarında tutulan rezerv miktarlarına bakıldığında hala 1. derece önemini korumaktadır. Bununla birlikte özellikle Çin ve Rusya merkez bankalarının başını çektiği bir kısım ülke merkez bankaları, rezervlerinde bulunan Dolar'ın bir kısmını Avro ile değiştirmeyi gündeme getirmektedir.
Döviz, dar anlamda (çek, poliçe gibi) yabancı parayı temsil eden belgeler. Türkçede yabancı ülkelerin paralarına da döviz denmektedir. Herhangi bir ülkenin parasının, başka bir ülkenin (veya ülkelerin) parasına dönüştürülmesiyle ilgili işlemlere de döviz işlemi veya kambiyo işlemi denir. Döviz kelimesi Türkçeye Fransızca'daki deviseden geçmiştir. Genel olarak döviz dendiğinde milletlerarası ödemelerde kullanılan ödeme araçlarının tamamı ifade edilir.
Ekonomik açıdan bakıldığında döviz, iktisadi anlamda bir mal niteliğindedir. Döviz borsaları bazı özel nitelikleri olan piyasalardır. Kısaca belirtmek gerekirse, New York, Londra, Tokyo, Frankfurt, Zürih ve Paris en büyük döviz borsaları arasında bulunmaktadır. Ancak, döviz piyasalarını belirli bir yer veya mekanla sınırlı piyasalar olarak düşünmek doğru değildir.
Döviz borsaları, muayyen coğrafi bölgelerde faaliyet gösterseler de, çeşitli elektronik haberleşme araçlarıyla birbirleriyle sürekli olarak ilişki içinde bulunurlar. Denilebilir ki, günün her saatinde dünyadaki döviz piyasalarından herhangi birisi açık bulunur. Mesela ABD'in batısında yer alan San Fransisco'da borsalar kapandığında Uzak Doğuda Tokyo, Hong Kong ve Singapur borsaları, ayrıca bu borsalardaki çok uluslu Amerikan ve Avrupa bankalarının şubeleri yeni açılmışlardır. Uzak Doğu borsaları kapandığında ise Orta Doğunun mali piyasaları ve merkezleri iki saatten beri çalışmakta olup Avrupa borsaları mesaiye yeni başlamaktadır. Avrupa ile ortak çalışma saatleri sırasında New York borsasında faaliyet hacmi yoğunlaşmaktadır. Londra bankaları coğrafi konumları dolayısıyla, günlük çalışma süresi içinde öteki Avrupa piyasaları ve Kuzey Amerika dahil olmak üzere, Uzak Doğu ve Orta Doğu piyasalarıyla işlem yapabilmektedirler.
Milletlerarası döviz borsaları 24 saat sürekli olarak çalıştıkları için döviz fiyatları (kurları) sürekli olarak değişirler. Döviz bir iktisadi mal gibi işleme tabi tutulduğundan, dövizin bir arz ve talebi ve dolayısıyla da bir fiyatı vardır. Döviz fiyatlarına döviz kuru (exchange rate) denmektedir.
Döviz kurları genellikle bir birim döviz başına (veya bununla değiştirilebilen) millî para miktarı olarak tanımlanır. Döviz kurları 1 birim millî paranın karşılığı olan döviz miktarı olarak da tanımlanabilir. Bu şekilde düşünüldüğünde kurlar 1 USD = 1,35 TL veya 1 TL = 0,74 USD olarak ifade edilebilir. Bu iki sistem birbirinin tersidir. Birincisinde dövizin, millî para cinsinden değeri ifade ediliyor; buna direkt-kotasyon sistemi deniyor. İkincisinde ise millî paranın dış değeri, yani döviz cinsinden fiyatı gösteriliyor; buna da indirekt kotasyon sistemi deniyor.
Milletlerarası borsalarda döviz kurları ABD dolarıyla millî paralar arasındaki değişim oranı şeklinde ifade edilince, ABD doları dışında iki para arasındaki değişim oranı bunların dolar cinsinden fiyatlarına göre dolaylı olarak hesaplanabilir. Mesela, 1 USD = 1,35 TL ve 1 USD = 0,83 EUR ise; 1 EUR = 1,63 TL olur. Bu şekilde dolar dışındaki paralar arasında hesaplanan kurlara çapraz kur (cross-rate) denilmektedir. Yani iki para arasındaki dolaylı değişim oranına çapraz kur adı verilir.
Yabancı paraların çapraz kurları arasında da bir uyum vardır. Çapraz kurlar arasındaki uyum bozulur, yani dövizin ucuz olduğu yerden satın alınıp pahalı olduğu yerde satılması işleri ortaya çıkabilir. Bu farklardan yararlanarak kazanç sağlanması işlemine arbitraj denir. Geniş anlamda döviz ticareti; döviz bazında mevduat bulundurmayı, döviz piyasaları arasındaki kur farkından kâr elde etmeyi (döviz arbitrajı), zaman içindeki kur değişmelerinden kar elde etmeyi (döviz spekülasyonu) de kapsamına almaktadır.
Döviz piyasaları vadeli piyasa (forward market) ve vadesiz piyasa (spot market) olmak üzere ikiye ayrılırlar. Vadesiz piyasalarda döviz işlemleri herhangi bir işgününde o günün döviz kuru üzerinden yapılmaktadır. Vadeli piyasalarda ise tarafların sözleşme ile tespit ettikleri gelecekteki bir gün ve döviz kuru üzerinden (vadeli döviz kuru) döviz alım ve satımının taahhüt edilmesi şeklinde yapılmaktadır.
Vaktiyle altın para sisteminin yürürlükte olduğu yıllarda ülke paraları, bulundurdukları veya temsil ettikleri altın miktarına göre birbirleriyle mübadele edilirlerdi. Mesela Türk lirası 2 gr altını, dolar 6 gram altını temsil ediyorsa, 1 dolar = 3 TL olarak belirlenirdi. Böylece belirlenmiş olan kurların değişmeleri de mümkün olmazdı. Altın para sisteminin çok önemli bir üstünlüğü olarak nitelenen bu husus, daha sonra kâğıt para sistemine geçirilmesiyle birlikte geçerliliğini kaybetti. Döviz kurları sabit veya esnek olarak belirlenebilmesinin fayda ve mahzurlarını esas alan tartışmalar iktisat literatüründeki canlılığını hala korumaktadır.
II. Dünya Savaşı sonlarından 1973 başlarına kadar dünyada geçerli olan ve Bretton Woods Sistemi diye bilinen para sistemi bir sabit kur sistemiydi. 1973 başlarından itibaren Batılı ülkeler esnek veya değişken kur sistemini benimsemişlerdir. Ne var ki, Avrupa Topluluğu ülkeleri gibi bazı sanayileşmiş ülkeler paralarını sabit kurlardan birbirine bağlayarak bir para sahası oluşturmuşlardır. Belirtmek gerekir ki, günümüzde tam bir esnek kur sistemi hemen hemen hiçbir ülkede uygulanmamaktadır. Hemen hemen her ülke döviz kurlarının nisbi de olsa istikrarlı oluşunu özlemektedir. İstikrar arayışları ise döviz piyasalarına müdahaleyi zorunlu kılmaktadır.
Türkiye'de 1929 yılına kadar Lozan Antlaşmasında yer alan hükümler dolayısıyla döviz piyasalarına fazla bir müdahalede bulunulamamıştır.
Lozan Antlaşmasının koyduğu sınırlamaların sona ermesiyle birlikte, 20 Şubat 1930 tarihinde çıkartılan 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Kanunu ile döviz işlemlerini düzenleme yetkisi Maliye Bakanlığına verilmiş ve yoğun bir şekilde döviz kontrolü uygulanmaya başlanmıştır.
Özellikle 1983'ten sonra Türk Lirasına konvertibilite sağlamak yönünde getirilen bazı düzenlemelerle 1567 sayılı kanunun uygulamaları yerine geniş ölçüde bir serbesti ortamı getirilmiştir. Sabit döviz kuru sistemi fiilen terk edilmiş ve kurların önce kısa aralıklarla, sonraları Merkez Bankasınca her gün belirlenmesi yoluna gidilmiştir. Hükümet 1989'da aldığı bir kararla banka ve yetkili kurumlara 3000 dolar veya eşdeğer döviz satabilme hakkı verildi. Mart 1990'da 32 sayılı karar olarak bilinen Türk Parasını Koruma Hakkındaki Karar'da yapılan değişiklikle, Türkiye'de yerleşik kişilere sınırsız döviz bulundurma ve transfer etme gibi haklar tanındı (1993).
Döviz birimleri
Döviz sözcüğünden genellikle herkes yabancı para anlamını çıkarır. Oysa döviz, banka ekonomisiyle ilgili genel anlamda yabancı para birimi olarak anlaşılır. Yurtdışındaki yerlerde (havaleler, para değişimi ve çekler aracılığıyla) dar anlamda sadece borçların yurtdışı bankalarına ödenmesidir.
GÜNCEL DÖVİZ ALIŞ-SATIŞ FİYATI!
Ülke içerisinde yabancı para cinsinden yönetilen hesaplarda - döviz hesaplarında
Döviz cinsinden para değişiminde, çekler ya da havalelerde.
Döviz çeşitleri terimsel olarak farklılık gösterir. Nakit para (banknotlar ve madeni paralar) yabancı para cinsindendir.
Dövizler sıklıkla fiyat belleği olarak kullanılır. Ulusal para biriminin değeri ya da bu cinsten olan taleplerin değeri gelecek için aşağı yukarı sabit olarak kabul edilmektedir. Bu etki beklenen yüksek enflasyonu ortaya çıkarmaktadır.
Döviz olarak bir nakit para birimini kullanmak, döviz sahipleri adına da riskler doğurur, zira nakit para biriminin dolaşım hızı, değer belleği olarak temel kullanım işlevi aracılığıyla oransız bir şekilde düşüşe geçer. Yurtiçi para dolaşımı durdurulur durdurulmaz, savunmasız enflasyon adına para biriminde her bir merkez bankasının döviz cinsinden para miktarı (burada nakit para) arttırılır. Rastlantısal sapmalar (dalgalanmalar) aracılığıyla dolaşım çok az artar (ve bundan dolayı fiyatlar buna göre yükselir), daha sonra önceden var olan çok miktardaki nakit para dolaşıma geçebilir. Bu durum enflasyonu kaçınılmaz kılar; böyle bir etki Japon Yeni’ni ve Amerikan Doları’nı olumsuz yönde etkiler.
Dövizleri beklenmeyen bir enflasyon altında bulunan bir döviz sahibi risk alabilir. Örneğin Avrupalı yatırımcılar 2002 yılında ABD dolar kurunun Avro karşısında değer yitirmesi nedeniyle Amerikan Hisse Senetleri'nde kayba uğramışlardır; fakat bunun yanı sıra Amerikan Doları’nda hisse senetleri ciddi şekilde düşüş yaşamıştır.
KANADA DOLARI
Kanada doları, Kanada'da kullanılan para birimidir. Yalnızca $ işaretiyle veya diğer dolar para birimlerinden ayırmak için C$ ile gösterilmektedir. Bir Kanada doları, 100 sentten oluşmaktadır. Uluslararası kodu CAD olup, Kanada'daki yıllık enflasyon oranı 2012 yılında %1,06'dır. Kanada dolarını rezerv para birimi olarak kullanan bankalar da bulunmaktadır. Kanadalılar ihracatın %84'ünü ABD'ye ithalatın %56'sı ABD ile yapıldığından Kanada için en önemli olan çapraz kur Amerikan dolarıyla olandır. Küresel mali kriz nedeniyle Kanada doları ABD doları karşısında değer kaybetmektedir.
SİNGAPUR DOLARI
Singapur doları (İngilizce: Singapore dollar) Singapur'da kullanılan para birimidir. Singapur doları $ işşaretiyle veya diğer dolar para birimlerinden ayırmak için S$ kullanılır. 1 dolar, 100 cente bölünmüştür. Singapurun 2007 yılında yıllık enflasyon oranı %4.4'tür. Paranın uluslararası kodu SGD'dir.
AVUSTRALYA DOLARI
Avustralya doları (para birimi kodu AUD), 1966 yılından itibaren Avustralya'nın para birimidir. Ayrıca Christmas Adası, Cocos Adaları, Norfolk Adası ve bağımsız Pasifik Ada ülkeleri Kiribati, Nauru ve Tuvalu'nun para birimidir. Genelde dolar işaretiyle ($) kısaltılır. Alternatif olarak A$ veya $A, $AU veya AU$ yazılarak diğer dolar para birimlerinden ayırt edilir.
Avustralya doları dünya çapında Amerikan doları, Euro, İngiliz sterlini, Japon yeni ve Kanada doları'ndan sonra en çok işlem gören para birimidir. Yabancı döviz işlemlerinin %4-5'ini temsil etmektedir.
YENİ TAYVAN DOLARI
Yeni Tayvan doları (Geleneksel Çince: ??? ya da ???; Basitleştirilmiş Çince: ???; Pinyin: Xintáibì; simge: NT$; ISO 4217: TWD) ya da sadece Tayvan doları, Tayvan'da kullanılan resmî para birimidir. Özgün olarak Tayvan Bankası tarafından dağıtılıyordu, fakat 2000'den beri Çin Cumhuriyeti Merkez Bankası tarafından dağıtılır. Yeni Tayvan dolarının iki tane alt birimi var; bir tanesi jiao (?) ve bir dolar on tane jiaoa bölünür; öbürü ise fen (?) ve bir dolar 100 tane fene bölünür.
BRUNEİ DOLARI
Brunei Ringgit'i (Malayca) (uluslararası para birimi kodu: BND), 1967 yılından beri Brunei Sultanlığı'nın para birimidir. Genellikle dolar simgesi olan $ ile birlikte kullanılır. 100 sen (Malayca) ya da cents (İngilizce) 1 Brunei dolarına eşittir.
Brunei dolarının birebir sabit döviz kuru Singapur dolarıdır.(Singapur Bruney'in ana ticaret ortağıdır.)
HONG KONG DOLARI
Hong Kong doları (Çince: ??, Pinyin: gang yuán[1]; İngilizce: Hong Kong dollar; simge: $; ISO 4217: HKD) Hong Kong'da kullanılan resmî para birimidir. Dünyada borsada en çok işlem gören 9. para birimidir. İngilizce'de genellikle dolar simgesi $ ile, ya da diğer dolar-temelli para birimleri arasında ayrım yapmak için HK$ olarak gösterilir. Doların alt birimi cent, ve bir dolar 100 cente bölünür. Resmî olarak 5, 10, 20, 50 cent madeni para olarak vardır; ama 5 cent günümüzde kullanımdan kalkmıştır. 1, 2, 5 Hong Kong Dolar'ları da madeni para olarak kullanılmaktadır. En küçük kâğıt para 10 Hong Kong Doları'dır ve 10 HKD ile birlikte kullanımda olan 20, 50, 100 ve 500 HKD vardır.
YENİ ZELANDA DOLARI
Yeni Zelanda Doları (İngilizce: New Zealand dollar) simgesi $, uluslararası para birimi kodu NZD olan Yeni Zelanda'da kullanılan para birimidir. Yeni Zelanda doları ayrıca Cook Adaları, Niue, Tokelau ve Pitcairn Adaları'nda da dolaşımdadır. Normal gösterimi $ işaretiyle olsa da, diğer dolar para birimlerinden ayırmak için NZ$ olarak da gösterilmektedir. Bazen dolar yerine kiwi sözcüğüyle de söylenir. Çünkü kiwi sözcüğü Yeni Zelanda ile bağlantılı bir sözcüktür. Yeni Zelanda doları dünyada en çok ticaret yapılan 16 para birimi içerisindedir.
FİJİ DOLARI
Fiji Doları (İngilizce: Fijian dollar) para birimi kodu FJD olan ve Fiji'de 1969 yılından bu yana kullanılan para birimidir. Ayrıca bu para birimi 1867 ile 1873 arasında da kullanılmıştır. Fiji doları $ işaretiyle veya alternatif olarak FJ$ şeklinde gösterilerek diğer dolar para birimlerinden ayırt edilmesi sağlanır. Fiji'de Ocak 2008 enflasyon tahmini %7.4'tür.
