ABD Merkez Bankası’nın 20 Mart’ta yapılan toplantıda faizleri değiştirmemesi ve 2019 yılı sonuna kadar faiz artışı yapmayacağını açıklaması dolar/TL’de sert düşüşe neden olsa da kur kayıplarını geri alarak 5.83’ü aştı. Dolarda yaşanan bu yükselişte yerel seçim öncesi vatandaşların artan döviz talebi ve Türkiye ABD ilişkilerine yönelik endişeler etkili oldu. İşte dolar/TL’de yaşanan dalgalanmanın sebepleri.
1- GOLAN TEPELERİ
Orta Doğu yeni bir krizin eşiğinde. Orta Doğu için kilit bir konumda olan Golan Tepeleri hakkında ABD Başkanı Donald Trump’ın, “ABD için İsrail’in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğini tam olarak tanımanın zamanı geldi” sözleri sonrasında tansiyon yükseldi. Türkiye’nin de aralarında olduğu birçok ülke Trump’a tepki gösterirken Suriye yönetimi, “Geri almak için her şeyi yaparız” açıklamasını yaptı. Rusya da, “Bu BM kararlarını ihlal etmek anlamına geliyor” dedi.
İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da Tump’ın sözlerine yanıt verdi. Erdoğan “Amerika Başkanı’nın Golan tepeleriyle talihsiz açıklaması bölgeyi yeni bir krizin, yeni bir gerilimin eşiğine getirmiştir. Golan Tepeleri’nin işgalinin meşrulaştırılmasına asla izin vermeyiz veremeyiz.” dedi.
2- VATANDAŞ SEÇİM ÖNCESİ DOLAR ALIYOR
Yaklaşık altı aydır döviz birikimlerini kesintisiz artırmaya devam eden bireylerin yabancı para cinsinden mevduat ve fonları 15 Mart haftasında 1.64 milyar dolar artışla 105.7 milyar dolar ile tarihi zirveye yükseldi.
Bireyseller döviz birikimlerini 23 haftalık süreçte her hafta aralıksız artışla tarihi zirveye taşırken, bankacılara göre hükümetin düşük faiz politikası çerçevesinde son dönemde TL mevduat faizlerinin enflasyonun altına gerilemesi hane halkının dövize yönelmesinde etkili.
Reuters’a açıklamalarda bulunan bir bankanın döviz masası işlemcisi yerel seçimleri bekleyen piyasalarda lokallerin dövize her geçen gün daha da yöneldiğini söyledi. Makro gelişmelerin de henüz piyasa dostu denebilecek boyutta olmadığını belirten yetkili, “Dolayısıyla bugünlerde TL açısından iyimser olmak çok zor. Teknik olarak dolar/TL’de aşağı yön mümkün olsa da özellikle lokallerin döviz talebine baktığımızda beklentilerdeki bozulmanın düzelmeden önce bir iyimserlikten bahsetmek oldukça zor. Çünkü yereller şu an her düşüşü yeni bir alım fırsatı olarak görüyorlar. Bunun için önce seçimlerin sonuçlanması gerekecek.” açıklamasında bulundu.
3- S-400 ve F-35 GERGİNLİĞİ
Türkiye ile ABD arasında yaşanan gerilimin en önemli nedenlerinin başında Türkiye’nin Rusya’dan alacağı S-400 hava savunma füzeleri geliyor. ABD, Türkiye’nin S-400’leri almasına karşı çıkıyor. ABD Dışişleri Bakanlığı geçen günlerde yaptığı açıklamada Türkiye’nin bu füzeleri alması durumunda Amerikan yaptırımları ile karşı karşıya kalacağını açıkladı. Öte yandan ABD S-400 füzelerinin alınması halinde Türkiye’ye F-35 savaş uçaklarının teslim etmeyeceğinin sinyallerini veriyor.
Ankara ise bu kararından geri adım atmıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan konu hakkında yaptığı açıklamada S-400 kararından dönüş olmayacağını belirtti. Bu anlaşmazlık piyasalarda yeni bir Papaz Brunson krizi ihtimali olarak yorumlanıyor. Bu durum dolar kurunun düşmemesinde önemli bir etki yaratıyor.
5.65-5.70 SEVİYESİNE DOĞRU GİDEBİLİR
Gedik Yatırım Algoritmik İşlemler Müdür Yardımcısı Gizmen Nalbantlı konu hakkında sozcu.com.tr'ye açıklamalarda bulundu. Brunson davası sonrası ABD ile normale giren ilişkilerin S-400'lerin alınacağının açıklanması ile tekrar gerildiğini hatırlatan Gizmen Nalbantlı, “Bugüne ise 5.46'dan başlayan kur, Golan krizi ile 5.57 seviyesine kadar yükseldi. Trump'ın “İsrail'in Golan Tepeleri üzerindeki egemenliğinin tam olarak tanımanın zamanı geldi” cümlesine karşı Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın “İşgalin meşrulaştırılmasına izin vermeyiz” açıklaması gerilimi yeniden artırdı.” açıklamasında bulundu.
Bunun dışında son aylarda hane halkının döviz alımının da bu yükselişte etkili olduğunu söyleyen Nalbantlı, “15 Mart haftasında 4 milyar dolar artan döviz mevduatı 21 haftadır sürekli yükselerek 175.8 milyar dolara yükseldi. Kurda 5.54-5.55 bölgesinin önemli olduğunu düşünüyorum. 5.55 üzerinde kalıcılık sağlanırsa 5.65-5.70 bölgesine doğru bir hareket olabilir. 5.45 ise kısa vadede geri çekilmelerde destek olacak bölge olarak izlenebilir.” ifadelerini kullandı.
