Deri ve mukoza zarları (en dış katmanı oluşturan mukus salgılayan zar) insan vücudunun ana savunma bariyeridir. Genel olarak, iç sağlık durumunu ifade ederler. Bazı durumlarda, bir durumun, eksikliğin veya hastalığın varlığını gösterebilirler. Dudaklardaki renk değişikliklerinin ne anlama geldiğini bilmek ister misiniz?

Dudaklar, var olan en hassas ve narin yüz dokularından biridir; bir milyondan fazla sinir reseptörüne sahiptirler. Renklerini, yüzeylerinin altında akan bol kan damarlarının varlığına borçludur. Dudakların görünümünde benzer şekilde, ırk ve ten rengi de rol oynar.

Sağlıklı görünüm genellikle açık pembe renkten kahverengi tonuna kadar değişir. Ancak dudaklarda bir şeylerin yolunda gitmediğini gösteren renk değişiklikleri de olabilir. Bu değişiklikler, kısmi lekelerden mavi veya morumsu, beyazımsı ve siyahımsı renklere kadar değişir.

RENK NEDEN DEĞİŞİR?
Dudak derisi genellikle görünümünü ve fizyolojisini değiştiren dış etkenlere karşı hassastır; buna en açık örnek sigaradır. Dış etkenler haricinde birçok hastalık da dudaklarda hasara neden olabilir. Bazı araştırmalar, yüzdeki yumuşak dokuların görünümünün alttaki sert dokuların durumunu yansıttığını iddia etmiştir.

Dudak rengi değişikliklerinin en yaygın nedenleri susuzluk (dehidrasyon), beslenme eksiklikleri ve güneş ışığına maruz kalmadır. Bununla birlikte, genellikle kardiyovasküler, solunum, onkolojik ve hematolojik hastalıkların bir belritisi de olabilirler.

MAVİ DUDAKLAR
Dudakların, cildin ve diğer mukozanın mavimsi renk değişikliği klinik olarak siyanoz olarak tanınır. Kanın kırmızı rengi, içindeki hemoglobin yoğunluğunun bir sonucudur. Araştırmalara göre, oksijen azaldığında kan koyulaşır veya morumsu bir renk alır, bu da siyanozun gidişatını belirler.

Dudakların, parmakların ve mavi mukoz membranların kanıtı genellikle solunum ve kardiyovasküler hastalıklarının sonucudur. Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), astım ve solunum yetmezliği en yaygın nedenlerdir.

Öte yandan kalp yetmezliği, sepsis, düşük vücut sıcaklıkları ve böcek ilacı zehirlenmesi bu duruma neden olabilir. Ayrıca ventriküler septal defekt (kalpte delik olması) ve vasküler malformasyonlar (anormal damar oluşumlar) gibi bazı doğuştan gelen bozukluklar mavi dudaklara neden olabilir.

BEYAZIMSI DUDAKLAR
Beyaz veya soluk dudaklar genellikle dehidrasyon ve kırmızı kan hücrelerinin sayısında azalma veya anemi ile ilişkilidir. Genel olarak bu belirtiye vücudun geri kalanında, özellikle diş etlerinde, el ve ayak tırnaklarının altında belirgin bir solgunluk eşlik eder.

Sıvı kaybı, ağır adet kanaması gibi iç veya dış kanamalar beyazımsı dudaklara neden olabilir. Ayrıca özellikle çocuklarda ishal durumlarında gözlenebilir.

Çoğu hastada anemi genellikle beslenme yetersizliklerinin sonucu ortaya çıkar. Demir, B12 vitamini ve folik asidin düşük alımı veya emilimi sonucunda ortaya çıkar. Ayrıca talasemi veya hemofili gibi bazı kalıtsal hastalıklar da beyaz dudaklara neden olabilir.

SİYAH DUDAKLAR
Dudakların siyahımsı rengi genellikle oral mukoza lezyonları veya melanin üretimini destekleyen hastalıklarla ilgilidir. Dudak ve deride hiperpigmentasyon Addison hastalığında sık görülen bir bulgudur. Bu, kortizol ve aldosteron üretimindeki eksiklik ile karakterize bir hastalıktır.

Öte yandan araştırmalar, sürekli tütün ve sigara tüketiminin labiyal, diş eti ve periodontal mukozanın koyu renk değişimini etkilediğini tahmin ediyor. Ayrıca travma ve yanıklardan kaynaklanan morluklar dudaklara siyah veya morumsu bir renk verebilir.

DUDAKLARDAKİ LEKELER
Dudaklarda değişken çap ve şekillerde lekelerin varlığı, uzun bir problem listesi ile ilişkilidir. En yaygın nedenleri güneşin ultraviyole ışınlarından kaynaklanan pigmentasyonlardır.

Genellikle bejden koyu kahverengiye kadar değişen tonlarda kendilerini gösterirler. Aşağıdaki durumlarda da lekelerden dolayı dudaklarda renk değişiklikleri görülebilir:

  • Hemokromatoz
  • Laugier Hunziker sendromu
  • Peutz-Jeghers sendromu
  • Ağız boşluğu kanserleri
  • Klorpromazin gibi antipsikotik ilaçlar

FARKLI BELİRTİLER EŞLİK EDİYORSA DİKKAT EDİN
Dudak rengi değişikliklerinin teşhisi, doktor tarafından kapsamlı bir fizik muayene ile yapılır. Benzer şekilde, doktor vücudun diğer bölgelerindeki cilt tonundaki değişiklikler gibi diğer ilişkili klinik belirtilerin varlığını da dikkate alır.

Kardiyovasküler veya solunumsal semptom ve bulguların varlığı tanı yönelimini destekler. Ek olarak, doktor hastanın alışkanlıklarını, aile öyküsünü ve önceki patolojileri dikkate alır. Bazı durumlarda biyopsiler şüpheli neoplazmalarda yardımcı olabilir.

Tedavi genellikle dudaklarda belirtiye neden olan altta yatan hastalığın tedavisine yöneliktir. Dudak derisi çok hassastır, bu nedenle sürekli bakım önemlidir. Bunu yapmak için nemlendirici balzamlar ve güneş kremi kullanmanız ve ayrıca güneş ışınlarına doğrudan maruz kalmayı azaltmanız önerilir.

Tüm vitamin ve mineralleri içeren dengeli bir diyet, kansızlık ve dudak renginde değişiklik riskini azaltmaya yardımcı olur. Yeterli su alımı da çok önemlidir. Sigarayı bırakmak da ağız, solunum ve kalp sağlığı için mükemmel sonuçlar sunar.

Dudak rengi değişiklikleri erken teşhis ile çoğu zaman tedavi edilebilir. Bu anlamda dudak renginizde bir değişiklik fark ederseniz, özellikle başka belirtiler de eşlik ediyorsa doktora görünmelisiniz.

Solunum sıkıntısı ile ilişkili mavimsi veya siyanotik renklenme göz önüne alındığında, acil tıbbi yardım alınmalıdır.